Boston Dairə Federal Məhkəməsi Harvard Universitetinə dövlət maliyyəsinin 2.6 milyard dollardan çox kəsilməsini qanunsuz sayıb. Bu barədə "The Associated Press" məlumat yayıb.

Dairə hakimi Ellison Berrouzun qərarında deyilir ki, maliyyələşmənin azaldılması qanunsuz addımdır, təhsil ocağının Donald Tramp administrasiyasının universitetin idarəetmə sistemi və siyasətində dəyişiklik tələbini yerinə yetirmədiyinə görə atılıb.

Tramp administrasiyası daha əvvəl Harvard rəhbərliyindən tələb etmişdi ki, işə qəbul, tələbə qəbulu, universitetin idarə olunması sistemində ciddi islahatlar aparsın, maliyyələşmənin bərpa olunması qarşılığında "müsbət ayrıseçkilik" (positive discrimination) adlı tənzimləyici tədbirdən imtina etsin.

Universitetin prezidenti Alan Qarber bu tələbləri yerinə yetirməkdən imtina edib. 2025-ci ilin aprelində Harvard məhkəmədə iddia qaldırıb, federal maliyyələşmənin dondurulması haqda qərarın qüvvəyə minməsinin dayandırılmasını istəyib. Universitet bu qərarı "qanunsuz və hökumətin səlahiyyətlərini aşan" addım adlandırıb. Təhsil ocağı Tramp administrasiyasını ABŞ Konstitusiyasının birinci düzəlişini və federal qanunları pozmaqda ittiham edib. Harvard onu da bildirib ki, dövlət maliyyələşməsinin itirilməsi tibb sahəsindəki tədqiqatlara, yeni dərmanların hazırlanmasına mənfi təsir göstərəcək.

Tramp administrasiyası Prinston və Kolumbiya universitetlərinə də oxşar tələblər irəli sürərək onların maliyyələşməsini dayandırıb.

Əfqanıstanda avqustun 31-ində baş vermiş 6 bal gücündə zəlzələdə ölənlərin sayı 2 min 200-ü keçib. Bu haqda "Taliban" hökuməti məlumat verib.

Ən son məlumatlara görə, ölənlərin sayı 2 min 217-dir, təxminən 4 min nəfər xəsarət alıb. Ən böyük itki Pakistanla sərhəddə yerləşən dağlıq Kunar vilayətində qeydə alınıb. Xilasetmə işlərinin davam etdiyi bildirilir. Əfqanıstan hakimiyyətləri beynəlxalq ictimaiyyətdən yardım istəyib.

"Xeyli sayda adam həyatını, evini itirib, bizə yardım lazımdır", – Səhiyyə Nazirliyinin sözçüsü Şarafat Zaman "Reuters"ə deyib.

Rusiyadan başqa heç bir ölkə "Taliban" hökumətini rəsmən tanımır. Yardım qrupları isə de-fakto hakimiyyətin qadağalarına baxmayaraq, əlaqələr qurmağa çalışıblar.

"Amnesty International" təcili humanitar yardım çağırışı edib. Londonda yerləşən bu təşkilat "Taliban"ı xilasetmə əməliyyatlarını çətinləşdirdiyinə görə tənqid edib. Qurum həmçinin Pakistanı 2 milyonadək əfqan qaçqını məcburi repatriasiya etdiyinə görə pisləyib, bu addımın durumu daha da ağırlaşdırdığını bildirib.

6 ballıq zəlzələ Pakistanla sərhədə yaxın Cəlalabad şəhəri ətrafında baş verib.

ABŞ prezidenti Donald Tramp CBS telekanalına müsahibəsində deyir ki, Ukraynadakı müharibəni dayandırmaq niyyətində qalır. Amma onun Ukrayna və Rusiya liderləri arasında danışıqların təşkilinə yönəlmiş səyləri, hələlik, nəticəsiz qalır.

"Nə isə baş verməlidir, amma onlar, hələlik, [birbaşa danışıqlara] hazır deyillər. Amma nə isə baş verməlidir. Məqsədimizə çatacağıq", – Tramp deyib.

ABŞ prezidenti Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin həllinin son zamanlar üzləşdiyi digər məsələlərlə müqayisədə "bir qədər daha çətin" olduğunu etiraf edib.

Tramp deyib ki, onun Rusiya və Ukrayna, yaxud digər münaqişə ölkələri ilə diplomatik danışıqlara yanaşması belədir: liderləri bir otağa toplayıb onları canlı yayımda, çox vaxt öz rəhbərliyi altında razılığa gəlməyə məcbur edir, bu, baş verməyincə heç bir variantı çıxdaş etmir.

Sentyabrın 4-də Parisdə Ukraynanın müttəfiq ölkələrindən ibarət "istəklilər koalisiya"sının sammiti keçirilir. Avqustun 18-də bu ölkələrin müdafiə nazirlərinin Vaşinqtonda hazırladıqları razılaşmaların təsdiqlənəcəyi gözlənilir.

"Biz, avropalılar, sülh imzalandığı gün Ukraynaya zəmanətlər verməyə hazırıq", –Fransa prezidenti Emmanuel Makron deyib. "Hazırlıq işləri başa çatıb. İndi təsdiqlənəcək. Bu, bizə möhkəm əsas yaradır. Görüşlər və müzakirələrdən sonra deyə biləcəyik ki, Ukrayna və avropalılar üçün möhkəm və uzunmüddətli sülhə hazırıq".

Sammitə Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski də qatılıb.

Avropa İttifaqının (Aİ) Cənubi Qafqaz və Gürcüstanda böhran üzrə xüsusi təmsilçisi Maqdalena Qrono sentyabrın 3-də Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan ilə görüşüb.

Yerevanda keçirilən görüşdə tərəflər Azərbaycan, Ermənistan və ABŞ liderlərinin avqustun 8-də Vaşinqtonda imzaladıqları birgə bəyanatı, yaradılacaq iqtisadi imkanları müzakirə ediblər.

Tərəflər regional kommunikasiya kanallarının açılmasından, Aİ-Ermənistan əlaqələrindən də danışıblar.

M.Qrono ötən həftə Azərbaycanda olub, prezident İlham Əliyevlə Vaşinqton səfərinin nəticələrini müzakirə edib. Aİ təmsilçisi Naxçıvana da səfər edib, prezidentin bölgədə xüsusi təmsilçisi Fuad Nəcəfli ilə görüşüb.

"Nəqliyyat infrastrukturu ilə yerində, Aİ-nin onun işinin bərpasında mümkün iştirakı kontekstində tanış oldum", – o yazıb.

Rəsmi məlumata görə, M.Qrono İ.Əliyevlə görüşdə blokun nəqliyyat dəhlizinin gerçəkləşdirilməsinə dəstək verməyə hazır olduğunu deyib. Xüsusilə Naxçıvanda nəqliyyat infrastrukturunun yenilənməsində Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıq üçün geniş imkanların olduğu bildirilib.

Avqustun 8-də isə Azərbaycan, Ermənistan və ABŞ liderlərinin Vaşinqtonda imzaladığı bəyannamədə bölgədən TRIPP - "Tramp yolu"nun çəkilməsi nəzərdə tutulub. Bu marşrutun Ermənistanın suverenliyini, ərazi bütövlüyünü və yurisdiksiyasını qoruyub saxlayacağı bildirilir. "Tramp yolu" Azərbaycanın "Zəngəzur dəhlizi" dediyi marşrutdur. Yerevan "dəhliz" termini qəbul etmir.

Bəzi təhlilçilər Aİ-nin Cənubi Qafqazda daha uzunmüddətli maraqları və mövcudluğunu nəzərə alaraq, bloku bu prosesə cəlb etməyin vacib olduğunu deyiblər.

Rəsmi Bakı 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib. Bu il avqustun 8-də tərəflər ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə sülh sazişini paraflayıblar.

Sentyabrın 3-də Lissabonda "Gloria" funikulyorunun vaqonu relsdən çıxaraq evə dəyib, azı 15 nəfər həlak olub, 20-dək insan xəsarət alıb. Beş nəfərin vəziyyəti ağırdır.

Qurbanlar arasında əcnəbilər də var. Funikulyor turistlər arasında populyardır, amma ondan yerli sakinlər də istifadə edir.

Portuqaliyada birgünlük matəm elan edilib.

İlkin məlumata görə, qəzaya hərəkət kabelinin qırılması və ya boşalması səbəb ola bilər.

Funikulyor 1885-ci ildə açılıb, 1915-ci ildə elektrikləşdirilib. O, hər il təxminən 3 milyon nəfəri daşıyır. Yerli media "Gloria"nın 2022-ci ildə əsaslı təmir olunduğunu yazır.

Sentyabrın 3-də Rusiya qüvvələri Donetsk vilayətinin Konstantinovka şəhərinə zərbələr endirib, 9 nəfər həlak olub, 7 nəfər yaralanıb. Məlumatı vilayət başçısı Vadim Filaşkin yayıb.

Səhər saatlarında Rusiya ordusu şəhəri artilleriya atəşinə tutub: 8 nəfər həlak olub, 6 nəfər yaralanıb. İki çoxmərtəbəli bina, bir fərdi ev, mağaza, ticarət mərkəzi və beş ticarət pavilyonuna ziyan dəyib.

Rusiya hərbçiləri gün ərzində iki dəfə FPV-dronlarla mülki avtomobillərə hücumlar ediblər. Nəticədə bir qadın həlak olub, bir nəfər yaralanıb.

V.Filaşkin vilayət sakinlərini Rusiya hərbçilərinə "bu ölümcül oyunda" kömək etməməyə, təhlükəli yerlərdən təxliyə olunmağa çağırıb.

Ukraynanın Donetsk vilayətinin təxminən 70 faizi Rusiyanın nəzarətindədir.

Böyük Britaniya və Avstraliya sentyabrın 2-də Rusiyaya qarşı sanksiya siyahılarını genişləndiriblər.

Böyük Britaniyanın sanksiya siyahısına Çeçenistan rəhbərinin anası Aymani Kadırova, Əhməd Kadırov Fondu salınıb. Siyahıda həmçinin hökumətyönlü gənclər təşkilatları olan "Birincilər Hərəkatı", "Qələbə Könüllüləri", Tatarıstanın baş nazir müavini Leyla Fazliyeva, Çeçenistan Daxili İşlər Nazirliyinin Kadırov adına Xüsusi Təyinatlı Polis Alayının komandiri Zamid Çalaev, daha bir neçə məmur da yer alıb. Onlar Ukrayna uşaqlarını qaçırmaqda və onlara Rusiyada rəsmi ideologiya aşılamaqda günahlandırılırlar.

Avstraliyanın xarici işlər naziri Penni Vonq isə sentyabrın 2-də 14 rusiyalıya qarşı sanksiyalar elan edib. Avstraliya onların Ukraynada müharibənin davam etməsinə dəstək verdiyini, siyasi müxalifətin sıxışdırılmasında əli olduğunu bildirir.

Siyahıya Vladimir Putinə yaxın azərbaycanlı biznesmen İlham Rəhimov, Ural Dağ-Metallurgiya şirkətinin həmtəsisçisi Andrey Koziçin, Tatarıstanın keçmiş prezidentinin oğlu Radik Şaymiyev, Moskva merinin müavini Maksim Liksutov, media meneceri Kristina Potupçik salınıb. Siyahıda olan şəxslərin maliyyə sanksiyaları və səyahət qadağalarına məruz qalacağı bildirilir.

İ.Rəhimova 2023-cü ildə Kanada da sanksiya tətbiq edib, onun Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibəni maliyyələşdirən sektorlara töhfə verdiyi bildirilib.

Sentyabrın 2-də ABŞ hərbçiləri Karib dənizinin cənub hissəsində içində böyük partiya narkotik maddələr olan sürətli kateri məhv ediblər. Bu haqda prezident Donald Tramp məlumat verib.

Prezident katerdə "Tren de Araqua" cinayətkar qruplaşmasının 11 üzvünün olduğunu, narkotikin ABŞ üçün nəzərdə tutulduğunu söyləyib. Tramp sosial şəbəkədə yazıb ki, zərbə terrorçular neytral sularda olanda endirilib.

"Tren de Araqua" qruplaşması Dövlət Departamentinin terrorçu təşkilatlar siyahısındadır. Dövlət katibi Marko Rubio deyib ki, zərbə Venesueladan çıxan narkotik gəmisinə endirilib.

Pentaqon insidentin videosunu yayıb.

Şərhçilər bu hadisənin ABŞ-nin ənənəvi yanaşmasından kəskin fərqləndiyini qeyd edirlər. Belə ki, Vaşinqton indiyədək narkotiklərin ələ keçirilməsinə, narkobanda üzvlərinin məhkəmə qaydasında mühakiməsinə üstünlük verirdi. "The New York Times" administrasiyanın yüksəkrütbəli rəsmisinə istinadla yazır ki, gələcəkdə də narkokartellərin qayıq, yaxud gəmilərinə belə zərbələr endiriləcək. Prezident Tramp bu əməliyyatı ABŞ-yə narkotik daşımağı planlaşdıranlara xəbərdarlıq adlandırıb.

Şimali Koreya Rusiyaya əlavə olaraq 6 min əsgər göndərməyi planlaşdırır. Bu haqda Cənubi Koreyanın "Yonhap" agentliyi ölkənin kəşfiyyatına istinadla xəbər verir.

Agentlik qeyd edir ki, bu, Şimali Koreya ordusunun Rusiyaya göndərəcəyi üçüncü hərbi qrup olacaq, məqsəd Ukraynadakı müharibədə Rusiya qoşunlarını dəstəkləməkdir. Agentlik ötən ildən bəri Şimali Koreyanın Rusiyaya təxminən 13 min hərbi qulluqçu göndərdiyini yazır. Cənubi Koreya kəşfiyyatının hesablamasına görə, onların təxminən 2 mini Rusiyanın Kursk vilayətində döyüşlərdə həlak olub.

Şimali Koreya lideri Kim Çen In sentyabrın 2-də Pekinə gedib, orada Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpin və Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə birgə tədbirlərə qatılıb. Sentyabrın 3-də liderlər İkinci Dünya müharibəsinin 80-ci ildönümünə həsr olunmuş paradda tribunada yanaşı dayanıblar.

Sentyabrın 2-də keçirilən məhkəmə iclasında prokuror Ermənistanın üçüncü prezidenti Serj Sarkisyan barəsində mülki iddia irəli sürüb.
O, Serj Sarkisyanı və digərlərini mülki cavabdeh kimi tanımağı, S.Sarkisyanın dövlətin xeyrinə təxminən 4 milyard dram (10 milyon 200 min dollar) məbləğində kompensasiya ödəməsini tələb edib.

Üçüncü prezident 20 il əvvəl, müdafiə naziri olduğu dövrdə bağladığı sazişlə əlaqədar ittiham olunur. İttiham aktına əsasən, Yerevanda İsakov prospektinə və “Yerablur” panteonuna bitişik torpaq sahəsi bazar qiymətindən aşağı qiymətə satılıb. Prokurorluq iddia edir ki, S.Sarkisyan bu addımı torpağı “Toyota-Yerevan” şirkətinə vermək məqsədi ilə atıb. Bu şirkətin 30%-i Ermənistanın ikinci prezidenti Robert Koçaryanın oğlu Sedrak Koçaryana məxsusdur.

2018-ci ildə Ermənistanda Nikol Paşinyan baş nazir seçiləndən sonra keçmiş prezidentlər və siyasi müttəfiqlər olan Koçaryan və Sarkisyana bir sıra ittihamlar irəli sürülüb.

Tbilisi şəhər Məhkəməsi avropayönlü etirazların iştirakçılarına hökm çıxarıb.

Onlar "qrup şəklində zorakılıq"da ittiham olunsalar da, sonradan ittihamları qismən dəyişdirilib: Cinayət Məcəlləsinin 226-cı – "İctimai asayişin qrup halında pozulması, yaxud onda iştirak" maddəsi ilə təqsirli biliniblər.

Üç nəfər 2 il 6 ay, 5 nəfər isə 2 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Sonuncuların sırasında azərbaycanlı İnsaf Əliyev də var. O, Gürcüstanın Qardabani rayonu Qaracalar kəndindəndir.

Prokurorluq "Lelo" partiyasının üzvləri Vasil Kadzelaşvili və Vepxviya Kasradze tələbə Zviad Tsetsxladze ilə birlikdə qrup zorakılığının təşkilatçısı olduğunu deyir. Bu ittiham üzrə 6 ildən 9 ilədək həbs nəzərdə tutulur.

Təqsirləndirilənlər ittihamları qəbul etmirlər.

Məhkəmə prosesində saxlanılan nümayişçilər arasında əlaqə müəyyən edilməyib. Bu isə hərəkətin qrup halında zorakılıq kimi təsnif olunması üçün zəruri şərtdir. Dindirilən polis əməkdaşları da etiraz aksiyaları zamanı onlara konkret kimlərin xəsarət yetirdiyini deyə bilməyiblər.

Etirazlara çıxan rusiyalıya narkotik ittihamı

Etirazlara çıxan rusiyalı Anton Çeçinə isə narkotik saxlama maddəsi ilə 8 il 6 ay azadlıqdan məhrumetmə cəzası kəsilib.

Çeçin son sözündə deyib ki, ona bəraət verilənəcən mübarizəni davam etdirəcək.

Çeçin Altay diyarının Barnaul şəhərindəndir. O, müxalifətin etirazlarına və piketlərə çıxıb, ona inzibati iş açılıb. Rusiya 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlayandan sonra həmin ilin aprelində Gürcüstana gedib.

Çeçin Gürcüstanda etirazlarda fəal iştirak edib. Ötən ilin yazında 800 dollar cərimələnib. Noyabrda parlament seçkilərinin nəticələrinə etirazlara qatılıb. Həyat yoldaşı onun bu zaman ilk dəfə polis təhdidi ilə üzləşdiyini deyir.

Dekabrda isə onu narkotik ittihamıyla saxlayıblar. Həyat yoldaşı onun saxlanarkən bir neçə dəfə döyüldüyünü bildirib.

Xatırlatma

Ötən il oktyabrın sonunda Gürcüstanda parlament seçkilərinin qalibi hakim "Gürcü Arzusu" partiyası elan edilib. Noyabrda "Gürcü Arzusu" 2028-ci ilin sonunadək Avropa İttifaqına üzvlük danışıqlarını gündəlikdən çıxarmaq qərarı verib. Buna cavab olaraq ölkədə etiraz aksiyaları başlanıb, güc strukturları etirazları zorakılıqla yatırdıb.

Ukrayna Ali Radasının keçmiş spikeri Andrey Parubiyin qətlində şübhəli bilinən şəxs sentyabrın 2-də məhkəmədə jurnalistlərlə söhbətində cinayəti törətdiyini etiraf edib. Amma o, Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının onu şantaj etməsinə dair mediada yayılan informasiyanın həqiqətəuyğun olmadığını, siyasətçini öz təşəbbüsü ilə öldürdüyünü deyib.

Motivə gəlincə, o, Ukrayna hakimiyyətindən qisas almaq istədiyini, keçmiş prezidenti Petro Poroşenkonu da öldürə biləcəyini söyləyib.

Şübhəlinin sözlərinə görə, Rusiyadakı əsirlərlə mübadilə olunaraq Rusiyaya getmək, oğlunu axtarmaq istəyir.

Media daha öncə mənbələrə istinadla yazırdı ki, Rusiya xüsusi xidmət orqanları şübhəliyə oğlunun meyitinin yerini göstərəcəyi ilə bağlı vədlər verərək onu əməkdaşlığa məcbur ediblər.

Hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları sentyabrın 1-də keçirilən brifinqdə deyiblər ki, Parubiyin qətli ilə bağlı istintaq heç bir versiyanı istisna etmir, lakin "Rusiya izi" əsas və prioritet versiya hesab olunur.

1 sentyabr 2025

Zelenski Parubiyin qətlində şübhəlinin saxlanıldığını deyir

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bildirib ki, millətçi deputat, parlamentin keçmiş sədri Andrey Parubiyin qətlində şübhəli sayılan şəxs saxlanılıb. Parubiy avqustun 30-da qərbi Lvov şəhərində küçədə güllələnərək öldürülüb.

Zelenskinin avqustun 31-i gecə yarısı belə bir açıqlama verib.

"Daxili işlər naziri İqor Klimenko və Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin rəhbəri Vasıl Malyuk az əvvəl Andrey Parubiyin qətli ilə bağlı şübhəli şəxsin saxlanılması haqda məlumat verdilər", – Zelenski X sosial şəbəkəsində yazıb.

Prezident gərəkən istintaq hərəkətlərinin aparıldığını açıqlayıb.

AzadlıqRadiosunun Ukrayna xidmətinin hadisə yerində olan müxbiri Parubiyin avqustun 30-u günorta saatlarında yaşadığı evin yaxınlığında, Yefremova küçəsində güllələnərək qətlə yetirildiyini xəbər verib. Hüquq-mühafizə orqanları sabiq deputatın aldığı güllə yaralarından dərhal yerindəcə keçindiyini təsdiqləyiblər.

Ukrayna Baş Prokurorluğu qətllə bağlı istintaq başladıldığını, 54 yaşlı tanınmış siyasətçinin "qəsdən öldürülməsi" maddəsi üzrə cinayət işi açıldığını elan edib.

Parubiyin bir neçə yaxın silahdaşı baş verənlərə görə Rusiyanı günahlandırıb.

Millət vəkili Mikola Knyajitski deyib ki, Parubiyin qətli onun mövqeyinə görə Rusiyanın qisasıdır. Deputat onun Ukraynanın suverenliyi, təhlükəsizliyi və birliyi uğrunda mövqeyinə görə hədəfə alındığını düşündüyünü bildirib.

Parubiy 2013-2014-cü illərdə Ukraynada "Ləyaqət İnqilabı" adlanan Maydan etirazlarında mühüm rol oynayıb. Ozamankı prezident Viktor Yanukoviçin Kiyevi Avropa İttifaqından uzaqlaşdırıb Rusiya ilə yaxınlaşmaq qərarı ölkə boyunca kütləvi mitinqlərə səbəb olub. Nəticədə o, hakimiyyətdən devrilərək Rusiyaya qaçıb.

Parubiy 2004-cü ildə "Narıncı inqilab"da da əsas fiqurlardan biri olub. Prezident seçkisində Kremlə yaxın namizəd Yanukoviçin qalib elan edilməsi etirazlar doğurub, nəticələr ləğv edilib..

"Bu qətli kimin icra etməsinin, kimin sifariş verməsinin fərqi yoxdur. Cavabdehliyi Putin daşımalıdır", – Parubiyin üzvü olduğu Avropa Həmrəyliyi Partiyasının sədri, keçmiş prezident Petro Poroşenko deyib.

Ukrayna Çini Rusiya prezidenti Vladimir Putinə sülhə nail olmaq üçün təzyiq göstərməyə çağırıb. Putin isə Çində Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) sammitində on minlərlə insanın həlak olduğu müharibəni müdafiə edib.

"Çin Xalq Respublikasının əhəmiyyətli geosiyasi rolunu nəzərə alaraq, biz BMT Nizamnaməsinə hörmət əsasında Ukraynaya sülh gətirməkdə Pekinin daha fəal rolunu alqışlayarıq", – Ukraynanın Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) sentyabrın 2-də bəyanatında bildirib.

Nazirliyin bəyanatında qeyd olunub ki, ŞƏT-in yekun bəyannaməsində münaqişəyə toxunulmayıb. XİN bunu "Moskvanın diplomatik səylərinin uğursuzluğunun əlaməti" adlandırıb. Rusiya 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğala başlayıb.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski daim Rusiyanın yaxın müttəfiqi olan Çini müharibəni dayandırması üçün Putinə təzyiq göstərməyə çağırıb.

Liderlər parada qatılacaq

Sentyabrın 3-də Çində daha bir yüksək səviyyəli diplomatik tədbir – İkinci Dünya müharibəsinin başa çatmasının 80-ci ildönümünə həsr olunmuş böyük hərbi parad keçiriləcək. Putin daxil olmaqla bir sıra liderlər ŞƏT sammitindən sonra paradda iştirak üçün Çində qalıblar.

Putin Tiencində ŞƏT sammitində Ukraynanı işğal etməsinə dair Qərbə mesaj da göndərib. O deyib ki, Ukraynadakı müharibə Rusiyanın hücumu nəticəsində başlamayıb, səbəb Kiyevdə Qərbin dəstəklədiyi çevriliş olub. Bu isə Maydan etirazlarının təhrifi deməkdir. Belə ki, 2014-cü ildə bu etirazlar nəticəsində Moskvanın dəstəklədiyi prezident Viktor Yanukoviç hakimiyyətdən devrilib.

Putin əlavə edib ki, Qərbin Ukraynanı NATO-ya cəlb etmək cəhdləri, Rusiyanın təhlükəsizliyinə birbaşa təhdiddir. NATO isə bu iddianı dəfələrlə rədd edib.

Ukraynaya təhlükəsizlik qarantiyalarını müzakirə edəcəklər

Bu arada Kiyevin Avropadakı müttəfiqləri – "İstəklilər Koalisiyası" sentyabrın 4-də Parisdə bir araya gələrək Ukraynaya potensial təhlükəsizlik qarantiyalarını müzakirə edəcəklər.

Kremlin xarici siyasət müşaviri Yuri Uşakov ŞƏT sammiti çərçivəsində deyib ki, Putin, Zelenski və ABŞ prezidenti Donald Tramp arasında üçtərəfli görüşlə bağlı elə bir plan yoxdur. Tramp bu yaxınlarda belə bir görüşü təşkil etməyə çalışdığını demişdi.

Bolqarıstan bildirib ki, Plovdiv şəhərindəki hava limanında GPS naviqasiya sistemləri Rusiyanın müdaxiləsi nəticəsində sıradan çıxarılıb, nəticədə Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula Fon der Lyayenin təyyarəsi ilə əlaqə kəsilib. Hadisə həftəsonu eniş zamanı baş verib.

Sofiya hökuməti sentyabrın 1-də bu haqda açıqlama yayıb. Məlumatda deyilir ki, hava limanının nəzarət qülləsi təyyarənin GPS siqnalını itirib, lakin təyyarə GPS-dən asılı olmayan yerüstü naviqasiya sistemləri vasitəsilə təhlükəsiz eniş edib.

Avropa İttifaqı (Aİ) rəsmiləri avqustun 31-də baş vermiş hadisəni təsdiqləyiblər. "Bolqarıstan hakimiyyətindən bu vəziyyətin Rusiyanın açıq-aşkar müdaxiləsi ilə bağlı ola biləcəyi barədə məlumat almışıq", – onlar deyiblər.

Avropa Komissiyasının baş sözçü müavini Arianna Podesta deyib: "Biz, əlbəttə ki, Rusiyanın düşməncəsinə davranışının daimi tərkib hissəsi olan təhdidlərə və qorxutmalara bələdik və buna müəyyən qədər öyrəşmişik".

Rusiya rəsmiləri bu ittihamlarla bağlı, hələlik, açıqlama verməyiblər.

Ursula Fon der Lyayen Rusiya prezidenti Vladimir Putinin və Moskvanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalının açıq tənqidçisidir. O, hazırda Rusiya və müttəfiqi Belarusla sərhəddə yerləşən Aİ ölkələrində dördgünlük səfərdədir.

Podesta bildirib ki, "insident prezidentin ön cəbhədə yerləşən üzv dövlətlərdə gerçəkləşdirdiyi missiyanın vacibliyini bir daha göstərir".

"Bu hadisə bizim müdafiə qabiliyyətimizi gücləndirməyə, Ukraynaya dəstəyimizi artırmağa sarsılmaz öhdəliyimizi daha da möhkəmləndirəcək", – o əlavə edib.

Sentyabrın 1-dən Avropada tərkibində TPO olan gel dırnaq boyasından istifadə yasaqlanır. Gelin ultrabənövşəyi, yaxud LED lampası altında tez qurumasına imkan verən trimetilbenzoyl fosfin oksid (TPO) Avropanın qara siyahısında yer alıb. Bu oksidin reproduksiya üçün ziyanlı olması ortaya çıxıb.

Ustalara təhlükəsiz alternativlərdən istifadə tövsiyə olunur.

Avropa İttifaqının (Aİ) qaydasında deyilir ki, bu məhsulun mövcud ehtiyatları da yığışdırılmalıdır, qalan məhsulun satılması üçün heç bir istisna nəzərdə tutulmayıb. Aİ-nin bu il mayında dərc olunmuş "Omnibus VII" adlı qaydasının məqsədi CMR, yəni reproduksiya üçün kanserogenik, mutagenik, yaxud toksik sayılan bütün maddələri bazardan yığışdırmaqdır.

ABŞ, Kanada, Avstraliya kimi yerlərdə isə TPO qadağası yoxdur. Aİ zonasından kənarda Mərakeş də artıq belə bir qadağa elan edib.

Finlandiya gözəllik salonlarına mövcud ehtiyatlarını işlədib qurtarmağa icazə verib.

Aİ üzvü olmayan İsveçrə də tərkibində TPO olan dırnaq məhsullarını qadağan edir. Minlərlə gözəllik salonu üçün bu bir neçə min frank dəyərində məhsulun sıradan çıxarılması deməkdir.

Azərbaycanda da manikür zamanı gel dırnaq boyasından geniş istifadə olunur. Bu məhsulların tərkibində TPO olması haqda hansısa yoxlamanın aparılıb-aparılmadığı bəlli deyil.