Ukraynada fövqəladə xidmət briqadaları ölkənin şimal hissələrində enerji şəbəkəsini bərpa etməyə çalışır. Rusiya qüvvələri vacib mülki infrastruktura dron və raket hücumlarını davam etdirir. Ukraynanın strateji Pokrovsk regionu isə təzyiq altındadır.

Baş nazir Yuliya Sviridenko oktyabrın 2-də gecə Telegram-da yazıb ki, Rusiya ilə sərhədə yaxın Sumı bölgəsinə gecə hücumlarından sonra enerji təchizatı bərpa olunub: "Düşmən enerji infrastrukturunu məqsədli şəkildə vurmaqdadır. Biz sistemi yeni təhdidlərdən qorumağa çalışırıq".

Y.Sviridenko əlavə edib ki, oktyabrın 1-də Rusiyanın mərmi atəşi nəticəsində Çerniqovda 300 min insan işıqsız qalıb, bərpa işi aparılır.

Pokrovsk

Ukrayna Baş Qərargahının məlumatına görə, oktyabrın 2-də gün ərzində cəbhə xəttində azı 133 toqquşma baş verib. Əsas gərginlik Pokrovskda yaşanır.

Müharibədən öncə 60 mindən çox sakinin yaşadığı Pokrovskda indi təxminən 7 min nəfərin qaldığı bildirilir. Mühüm yol və dəmiryol qovşaqlarının yerləşdiyi bu şəhər bu ili Rusiya qüvvələrinin mühasirə təhlükəsi altında keçirib.

Putin Rusiya qoşunlarının Pokrovsk şəhərinə daxil olduğunu iddia edib. Ukrayna rəsmiləri bu xəbəri təkzib edib.

Ukrayna ordusunun sözçüsü Maksim Bakulinin dediyinə görə, Rusiya qüvvələri Pokrovska daxil olmağa çalışır, fasiləsiz basqınlar təşkil edir. Amma hava şəraiti və Ukraynanın müqaviməti bu cəhdləri çətinləşdirir.

Zelenskinin xəbərdarlığı

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski oktyabrın 2-də Avropa liderlərinə xəbərdarlıq edib ki, Rusiya qitənin istənilən yerində hava məkanını pozmaq imkanına malikdir və dronlara qarşı müdafiə qüvvələri yaratmağa çağırıb.

"Əgər rusiyalılar Polşa üzərinə dron göndərməyə və ya Şimali Avropa ölkələrinin hava məkanını pozmağa cəsarət edirlərsə, bu o deməkdir ki, bu, hər yerdə baş verə bilər", – Zelenski Kopenhagendə təhlükəsizlik və müdafiə sammitində Avropa liderlərinə deyib.

Oktyabrın 2-də Rusiya və Ukrayna növbəti əsir mübadiləsi həyata keçirib. Rusiya Müdafiə Nazirliyi 185 rusiyalı hərbçinin qaytarıldığını, 20 mülki şəxsin də azad edildiyini bildirib.

Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiyanın aktivlərini müsadirə edərsə, Moskva buna qarşılıq olaraq cavab tədbirləri hazırlayır. Bunu "Bloomberg" agentliyi mənbələrə istinadla yazıb.

Moskvanın da xarici aktivləri milliləşdirəcəyi, onları yeni özəlləşdirmə mexanizmi çərçivəsində operativ sata biləcəyi bildirilir.

Prezident Vladimir Putin bu yaxınlarda sürətli özəlləşdirməyə imkan verən fərman imzalayıb. "Bloomberg" yazır ki, bu addım ABŞ və onun müttəfiqlərinin hərəkətlərinə cavab olaraq atılıb. Məqsəd həm yerli, həm də xarici şirkətlərin satışını sürətləndirməkdir.

Rusiyada hələ də yüzlərlə Qərb şirkəti fəaliyyət göstərir. Buraya "Unicredit" və "Raiffeisen" bankları, "PepsiCo" və "Mondelez" kimi ərzaq istehsalçıları daxildir.

İndiyədək Moskva birbaşa milliləşdirmədən çəkinir, aktivləri "Rosimuşestvo"nun (Dövlət Əmlakı Agentliyi) müvəqqəti idarəsinə ötürürdü. Daha sonra aktivlər "üstünlük verilən alıcılara" satılırdı.

Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Aİ-nin Rusiyanın dondurulmuş aktivlərini Ukraynaya vermək planlarını "oğurluq" adlandırıb. O deyib ki, Rusiyanın cavab tədbirləri depozitar ölkələr üçün ağrılı olacaq.

Avropa və Böyük Yeddilik ölkələrində Rusiyanın 210-220 milyard avroluq aktivləri dondurulub. Onların böyük hissəsi dövlət ehtiyatlarıdır, əsasən Belçikanın "Euroclear" platformasında saxlanılır.

Bundan başqa, Fransada 19 milyard avro, Almaniyada təxminən 210 milyon avro suveren vəsaitlər bloklanıb. Rusiyalı iş adamları və şirkətlərin təxminən 24 milyard avroluq aktivləri də sanksiya altındadır.

Aİ bu aktivlərin idarə olunmasından gəlirlərin bir hissəsini Ukraynaya ötürür. 2025-ci ilin ilk yarısında Kiyev bu mənbələrdən 10 milyard avrodan çox vəsait alıb.

Aİ-dən gələn xəbərlərə görə, Ukraynaya istənilən kredit Rusiyanın başlatdığı genişmiqyaslı işğaldan sonra Aİ-də dondurulmuş Rusiya aktivləri əsasında verilə bilər. Kredit həmin vəsaitlərə toxunulmadan veriləcək və Ukrayna bu pulu Rusiya müharibə zərərlərini ödədikdən sonra geri qaytaracaq.

İsrail qüvvələri Qəzzaya xarici fəalları və yardım aparan 13 gəmini saxlayıb. 30 gəmi isə Fələstin anklavına yoluna davam edir. Xəbəri "Reuters" yayıb.

İsrail Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) yaydığı videonu "Reuters" təsdiqlədə bilib. Videoda isveçli iqlim fəalı Qreta Tunberq əsgərlərin əhatəsində görünür.

"HƏMAS-ın "Sümud flotiliyası"na məxsus bir neçə gəmi təhlükəsiz şəkildə dayandırılıb və sərnişinləri İsrail limanına aparılır. Qreta və dostları sağ-salamat və yaxşı vəziyyətdədir", – İsrail XİN X platformasında yazıb.

Bu flotiliya Qəzzaya dərman və ərzaq daşıyır, parlament üzvləri, hüquqşünaslar və fəallar daxil təxminən 500 nəfərdən və 40-dan çox mülki gəmidən ibarətdir. İsrailin Qəzzaya qarşı blokadasına müqavimət simvolu sayılır.

Türkiyə XİN İsrailin flotiliyaya hücumunu "terror aktı" adlandırıb, günahsız mülki vətəndaşların həyatını təhlükəyə atdığını bildirib.

Kolumbiya prezidenti oktyabrın 1-də İsrailin diplomatik korpusunun tamamilə çıxarılmasını əmr edib. Bundan öncə flotiliyadakı iki kolumbiyalı saxlanılıb.

İsrailin flotiliyaya müdaxiləsi İtaliya və Kolumbiyada etirazlara səbəb olub. İtaliyada cümə gününə beynəlxalq yardım flotiliyasına həmrəylik üçün tətil çağırılıb.

Qalan 30 gəminin oktyabrın 2-də Qəzzaya çatacağı gözlənilir.

ABŞ və Aİ-nin terrorçu saydığı HƏMAS 2007-ci ildə Qəzzada idarəçiliyi ələ keçirəndən İsrail bu bölgəyə dəniz blokadası tətbiq edir. Amma fəallar bir neçə dəfə dəniz yolu ilə yardım göndərməyə cəhd ediblər.

İsrail isə yardım flotiliyasını dəfələrlə "şou" adlandırıb.

2010-cu ildə İsrail əsgərləri 50 ölkədən 700 fəalın olduğu altı gəmidən ibarət flotiliyaya müdaxilə edib, doqquz fəal həlak olub.

İyunda da oxşar missiya dayandırılıb, kiçik bir gəmidəki Tunberq və 11 heyət üzvü Qəzzaya yaxınlaşarkən saxlanılıb.

HƏMAS 2023-cü il oktyabrın 7-də İsrailə hücum edərək 1200-cən çox insanı qətlə yetirib, 251 nəfəri girov götürüb. Hazırda onun əlindəki 48 girovdan 20-sinin sağ olduğu bildirilir.

İsrailin Qəzzada başlatdığı hücumları nəticəsində 65 mindən çox fələstinli həlak olub, - bunu Qəzzanın səhiyyə orqanları bildirir.

Oktyabrın 1-də "Tesla"nın baş direktoru (CEO) İlon Maskın sərvəti 500 milyard dollar çatıb və bu, tarixdə bir ilkdir. "Reuters" yazır ki, bunun səbəbi "Tesla" elektromobil şirkətinin səhmlərinin yenidən bahalaşması, Maskın digər texnoloji startaplarının dəyərinin də bu il ərzində kəskin artmasıdır.

"Forbes" Milyarderlər İndeksi Maskın sərvətinin ötən gün 500.1 milyard dollara çatdığını yazıb.

Mask sentyabrın 15-də "Tesla"da 12.4 faizdən çox paya sahib idi. Şirkətin səhmləri bu il 14 faizdən çox artıb. Oktyabrın 1-də isə səhmlər 3.3 faiz bahalaşaraq Maskın sərvətini 6 milyard dollardan çox artırıb.

Daha bir amil Maskın iyundan Ağ evdəki işindən ayrılması, biznesinə qayıtmasıdır. O, iyunadək Ağ evin Hökumətin Effektivliyinin Artırılması Departamentinə (DOGE) başçılıq edib.

Maskın xAI süni intellekt startapı və "SpaceX" raket şirkəti də bu il dəyərini artırıb. İyulda xAI-nin dəyəri 75 milyard dollar olub. CNBC sentyabrda bildirib ki, şirkət yeni vəsait cəlb etməklə dəyərini 200 milyard dollara yüksəltməyi planlaşdırır. Amma Mask heç bir maliyyələşmə aparılmadığını deyib.

"Bloomberg" iyulda yazıb ki, "SpaceX" şirkətin dəyərini təxminən 400 milyard dollara çatdırmaq üçün yeni vəsait toplama, səhmdar paylarının satışı planları üzərində işləyir.

"Forbes" siyahısında Maskdan sonra ikinci yerdə "Oracle" şirkətinin qurucusu Lerri Ellison qərarlaşıb. Oktyabrın 1-də onun sərvəti 350.7 milyard dollar olub.

ABŞ Ukraynaya Rusiya ərazisinin dərinliyindəki enerji obyektlərinə zərbələr endirmək üçün gərəkən kəşfiyyat bilgiləri verəcək. Bu haqda "The Wall Street Journal" qəzeti ABŞ rəsmilərinə istinadən xəbər verir. Qəzetin məlumatına görə, müvafiq göstərişi ABŞ prezidenti Donald Tramp verib.

"Reuters" də ABŞ-nin iki rəsmisinə istinadla oxşar məlumat yayıb.

WSJ qeyd edir ki, Tramp administrasiyası indiyədək Ukraynaya sərhəddən uzaqda yerləşən Rusiya obyektləri barədə kəşfiyyat məlumatı vermirdi. İndi isə Vaşinqton Avropadakı müttəfiqlərini də Rusiya neft emalı zavodları, boru kəmərləri, digər enerji infrastrukturu komponentləri ilə bağlı bilgiləri Ukrayna ilə bölüşməyə çağırıb. Ukrayna isə bu obyektləri mümkün hədəflər kimi nəzərdən keçirir.

Ağ ev Ukraynaya müxtəlif ortamənzilli qanadlı raketlərin, "Tomahawk" və "Barracuda"nın tədarükü ideyasını da müzakirə edir.

Analitiklərin fikrincə, Kiyevlə kəşfiyyat bilgiləri paylaşımını genişləndirməklə Tramp Ukraynaya dəstəyini artırmasına dair mühüm siqnal verir. Trampın atəşkəsə yönəlik cəhdləri alınmayıb. Avqustun sonunda isə Ağ ev Ukraynaya 500 kilometrədək məsafəni vura bilən yeni tip hava-yer raketlərinin tədarükünü təsdiqləyib.

"Reuters" Ağ evdən, Ukraynanın BMT-dəki missiyasından şərh ala bilmədiyini yazır. Rusiyanın BMT-dəki missiyası isə şərh verməkdən imtina edib.

İranda casusluğa, İsrail və ABŞ ilə əməkdaşlığa görə cəzalar sərtləşdirilib. Bunu ölkədə güclü təsirə malik Mühafizə Şurası təsdiqləyib. Bir neçə gün öncə isə BMT-nin insan haqları üzrə ekspertləri İranda edamların "dramatik şəkildə" artmasını” pisləmişdilər.

Mühafizə Şurası İran Konstitusiyasına ali nəzarət orqanıdır. Qurumun sözçüsü oktyabrın 1-də deyib ki, parlamentlə aylardır davam edən müzakirələrdən sonra qərar qəbul edilib.

Sentyabrın 29-da BMT-nin yaydığı hesabatda deyilir ki, İranda bu ilin əvvəlindən mindən çox insan edam olunub. "Amnesty International" bunu son 15 ilin ən yüksək göstəricisi kimi qiymətləndirib.

Hesabata görə, bu il casusluq ittihamı ilə 10 nəfər edam edilib. Onların 8-i iyunun 13-dən sonra, yəni İsrailin İrana qarşı 12 günlük hərbi əməliyyata başlamasından sonra gerçəkləşib. Hesabat yayılandan sonra İran İsrail üçün casusluqda günahlandırdığı daha bir şəxsi edam edib.

İslam respublikasının əsl niyyəti

Nobel Sülh Mükafatı laureatı Şirin Ebadi bildirib ki, hakimiyyətin əsas məqsədi İslam respublikasının "zorakı" simasını göstərməkdir.

"Onlar ictimaiyyəti qorxutmaq istəyirlər ki, siyasi quruluşun zəifliyindən istifadə edib küçələrə çıxmasınlar", – o, AzadlıqRadiosunun fars xidmətinə bildirib.

Hüquqşünaslar və insan haqları qrupları xəbərdarlıq ediblər ki, qanunun qeyri-müəyyən dili günahsız insanlara qarşı əsassız ittihamlar və kütləvi edamlar riski yaradır.

İran edamların sayına görə dünyada yalnız Çindən geri qalır.

Ebadi israr edir ki, hazırkı rejim hakimiyyətdə olduqca, ölüm cəzasının ləğvi mümkün deyil: "Əgər soruşsanız ki, nə edilməlidir, deyərdim ki, İslam respublikasının sonunu gətirmək üçün çalışmaq lazımdır".

Rusiyanın Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB), Daxili İşlər Nazirliyi və İstintaq Komitəsi 75 regionda xəbərdarlıq xarakterli profilaktik tədbirlər apardığını bildirib. Məqsədin "gənclər arasında zorakılıq ideologiyasının, kütləvi qətllərin və intiharların yayılmasının önlənməsi" olduğu açıqlanıb.

Krasnoyarsk və Orlovsk vilayətlərində, Rusiya ordusunun nəzarətində olan Donetsk və Mariupolda kütləvi qətllərə hazırlaşmaqda şübhəli bilinən beş Rusiya vətəndaşının saxlandığı bildirilir.

FSB-nin versiyasına görə, Çelyabinskdən üç yeniyetmə nəqliyyat infrastrukturu obyektində terror aktı hazırlayırmış.

FSB həmçinin "neonasist və terrorçu ideologiyasını yayan" 59 Telegram-kanal və çat administratorunun fəaliyyətini dayandırdığını açıqlayıb. Saxlanılan şəxslərin telefonlarında partlayıcı hazırlamaq üçün təlimatlar, diversiya fəaliyyəti ilə bağlı materiallar, xarici kuratorlarla yazışmaların aşkarlandığı iddia olunur.

Doqquz nəfərə terror aktına hazırlıq, terror təşkilatında iştirak, partlayıcı maddələrin qanunsuz saxlanılması və ekstremizmə açıq çağırışlarla bağlı cinayət işi açılıb.

İstintaq Komitəsi isə Çelyabinsk, Orenburq, Bryansk vilayətləri və Başqırdıstanda yeniyetmələrin saxlanıldığını bildirib. Onların arasında Blaqoveşenskdə kütləvi qətllərlə bağlı materialların yayılmasında və terror təşkilatının fəaliyyətinin təbliğində ittiham olunan 14 yaşlı Başqırdıstan sakini də var.

Orenburq vilayətində isə pul qarşılığında əmlaka od vurmağı, neonasistyönlü qraffiti çəkməyi və avtomobil şinlərini zədələməyi təklif etdiyi deyilən 15 yaşlı yeniyetmə saxlanılıb.

"Mediazona" yazır ki, FSB-nin yaydığı videoya əsasən, saxlanılanların bir hissəsinin "Kolumbayn" və "Qatil Kultu Manyakları" hərəkatlarına bağlı olduqları ehtimal edilir. Rusiyada bu hərəkatlar terrorçu təşkilatlar kimi tanınır.

Pentaqonun yeni missiyası yalnız hərbi əməliyyatlar aparmaq olacaq. Bunu ABŞ-nin müdafiə naziri Pit Heqset Virciniyanın Kuantiko şəhərində dəniz piyadaları bazasında çıxışında deyib. O, pasifizmi "saf və təhlükəli" adlandırıb.

"Müdafiə Nazirliyinin dövrü bitdi. Düşmənlər bizə meydan oxumaq qərarına gəlsələr, amansızlıq, dəqiqlik, hiddətlə darmadağın olunacaqlar", – Heqset deyib.

Müdafiə nazirinin sözlərinə görə, indiyəcən hərbi idarəçilik "siyasi korrektlik və zəhərli ideoloji tullantılara yoluxub".

İnklüzivlik siyasətindən imtina, xarici görünüş və fiziki hazırlıqla bağlı tələblərin sərtləşdirilməsi, "yüksək kişi standartlarına dönüş" – Heqset ordunun inkişaf konsepsiyasını belə görür. O deyib ki, orduda "daha paltarlı kişilər olmayacaq", "kök general və admiral görmək qəbuledilməzdir".

Nazir onunla razılaşmayanlara istefa təklif edib.

Pentaqonda komanda strukturlarının böyük konsolidasiyası üzrə planlar açıqlanandan aylar sonra rəhbərliyin toplantısı çağırılıb.

ABŞ prezidenti Donald Tramp da həmin tədbirdə çıxış edib. O, 2026-cı ildə ABŞ ordusuna bir trilyon dollardan çox vəsait ayrılacağını deyib. Bu, ölkə tarixində rekord göstəricidir. 2025-ci il üçün isə müdafiə büdcəsi 895 milyard dollar idi.

Tramp bildirib ki, Amerika ordusu döyüşən və qalib gələn bir maşına çevrilməlidir. Prezident Hərbi Dəniz Qüvvələri üçün 19 yeni gəminin hazırlanması planlarını yada salıb. Buraya sualtı qayıqlar, esmineslər, hücum gəmiləri daxildir. O əlavə edib ki, "çirkin gəmilər xoşuna gəlmir".

Müdafiə naziri generalların sayının 20 faiz azaldılmasını, 1789-1947-ci illərdə istifadə olunan tarixi "Müharibə Nazirliyi" (Department of War) adının qaytarılmasını tapşırıb.

Tramp hələ avqustda Pentaqonun adının dəyişdiriləcəyini açıqlayıb, yeni adın "güc və qələbə" simvolu olduğunu deyib. Sentyabrın 5-də isə "Müharibə Nazirliyi"nin əlavə rəsmi ad kimi istifadəsinə dair fərman imzalayıb.

Amma nazirliyin adı yalnız Konqresin qərarı ilə dəyişdirilə bilər.

Oktyabrın 1-dən ABŞ-də federal hökumətin bağlanması (şatdaun) prosesi başlayıb. Respublikaçılar və demokratlar hökumətin maliyyələşdirilməsi üzrə razılığa gələ bilməyiblər.

Bu, 2019-cu ildən bəri ilk şatdaundur.

Respublikaçılar demokratlardan mövcud maliyyələşdirməni yeddi həftə uzatmağı tələb edirlər. Demokratlar isə Senatda hər hansı maliyyələşdirmə layihəsinə səs vermək üçün güzəştlər istəyirlər. Əsas tələb milyonlarla amerikalı üçün bu ilin sonu bitəcək səhiyyə imtiyazlarının uzadılmasıdır. Respublikaçılar bu məsələyə ayrıca baxılmalı olduğunu deyirlər.

CNN yazır ki, senatorlar 30 sentyabr axşamı Kapitolini dərin qeyri-müəyyənlik içində tərk ediblər. Şatdaunun nə qədər çəkəcəyi bilinmir.

Oktyabrın 1-də Senat yenidən respublikaçıların eyni layihəsini səsverməyə çıxaracaq. Onlar deyirlər ki, hökuməti yenidən açmaq üçün yetərincə demokrat səs verməyənəcən bu plan gündəmdə qalacaq.

Federal hökumətin bağlanması yüz minlərlə federal işçinin məzuniyyətə göndərilməsi deməkdir. Vacib sayılan işçilər işə çıxacaqlar, amma çoxu şatdaun bitənəcən maaş almayacaq. Konqresdən illik ayırmalarla maliyyələşməyənlər isə maaşlarını alacaqlar.

Bu, 1981-ci ildən bəri 15-ci şatdaundur.

Hökumətin bağlanması nəticəsində sentyabr üçün məşğulluq hesabatı yayımlanmaya bilər. Hava səyahətinin azalacağı, elmi tədqiqatların təxirə düşəcəyi gözlənilir. ABŞ hərbçilərinin maaşı ödənməyə, 750 min federal işçi məzuniyyətə göndərilə bilər ki, bu da günə 400 milyon dollara başa gələr.

Federal hökuməti köklü dəyişdirmək istəyən Donald Tramp administrasiyası dekabradək 300 minədək işçini ixtisar etməyi planlaşdırır. Tramp Konqresdəki demokratlara xəbərdarlıq edib ki, şatdaun daha çox iş və proqramların kəsilməsi kimi "qarşısıalınmaz" addımların yolunu aça bilər.

Müstəqil təhlilçilər bu dəfə şatdaunun əvvəlkilərdən daha uzun çəkə biləcəyini deyirlər.

ABŞ tarixində ən uzun şatdaun 2018-ci ilin dekabrından 2019-cu ilin yanvarınadək – 35 gündən artıq çəkib. Trampın ilk prezidentliyi dövründə sərhəd təhlükəsizliyi ilə bağlı mübahisə yaranmışdı.

İran bu həftə ABŞ-dən 120-dək iranlının deportasiya olunduğunu bildirib.

Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) parlament və konsulluq işləri üzrə baş direktoru Hüseyn Nuşabadi "Tasnim" xəbər agentliyinə danışıb. O deyib ki, ABŞ immiqrasiya orqanları ümumilikdə 400-dək iranlını deportasiya etməyi planlaşdırır. Onların çoxu, əsasən, Meksika vasitəsilə ABŞ-yə qanunsuz daxil olmuş şəxslərdir.

Nuşabadi vurğulayıb ki, deportasiya edilənlərin bəzilərinin ABŞ-də qanuni yaşayış icazəsi olub. Amma onlar da deportasiya siyahısına salınıblar, repatriasiya üçün razılıqları alınıb.

"The New York Times" qəzeti sentyabrın 29-da yazmışdı ki, ABŞ-nin Luiziana ştatından təxminən 100 iranlını daşıyan bir təyyarə havaya qalxıb və Qətərdən keçərək ertəsi gün İrana çatacağı gözlənilir. Məqalədə adları açıqlanmayan İran rəsmilərinə istinad olunurdu.

Nuşabadi iranlıların ölkəni qanuni şəkildə tərk etdiyini, onların İrana qayıdışını "məmnuniyyətlə" qarşıladıqlarını, tam konsulluq dəstəyi göstəriləcəyini bildirib.

İnsan haqları müdafiəçiləri isə ABŞ-nin belə deportasiya siyasətini tənqid edirlər. Çünki bu halda miqrantlar insan haqları pozuntularının geniş yayıldığı ölkələrə qaytarılır.

İranda insan haqlarının durumu ağırdır. Siyasi dissidentlər, hüquq müdafiəçiləri, dini azlıqlar və LGBTQ şəxslər geniş təqib olunurlar. Tənqidçilərin fikrincə, ABŞ administrasiyası həssas miqrantları belə riskli şəraitə qaytarmaqla onların həyatını təhlükəyə atır.

Son illər çoxsaylı iranlı digər miqrantlarla birlikdə ABŞ-nin cənub sərhədindən ölkəyə qeyri-qanuni yolla keçib və sığınacaq üçün müraciət edib. Onların çoxu islam respublikasında siyasi və ya dini baxışlarına görə təqib olunduqlarını əsas gətiriblər.

Amma deportasiya anına qədər əksər sığınacaq müraciətləri ya rədd edilib, ya da heç araşdırılmayıb.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin sentyabrın 29-da bu ilin sonunadək 135 min nəfərin hərbi xidmətə çağırılması barədə sərəncam imzalayıb. "The Moscow Times" bunun son 9 ilin ən böyük payız çağırışı olduğunu yazır.

2016-cı ilin payızında Putin orduya 152 min nəfərin çağırılmasını əmr etmişdi. 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğala başlayandan sonrakı üç ildə hər payız orta hesabla 127 min nəfər xidmətə çağrılıb.

Rusiyada ildə iki dəfə hərbi çağırış keçirilir. 18-30 yaş arası kişilər bir il müddətində məcburi xidmət keçirlər.

Adətən yaz çağırışı daha geniş olur, çünki bu dövrdə məktəbi və ya universiteti bitirənlərin sayı çoxalır.

Çağırışçılar yalnız Rusiyanın daxilindəki hərbi hissələrdə xidmət etməlidirlər.

Kreml və Müdafiə Nazirliyi çağırışçıların döyüşə göndərilmədiyini iddia edir. Amma Ukrayna dəfələrlə Rusiya ordusunda çağırışçıların əsir alındığını bildirib.

Putin də 2022-ci ildə müharibənin əvvəlində bəzi çağırışçıların səhvən cəbhəyə göndərildiyini etiraf etmişdi.

Rusiya Ukraynadakı müharibəyə yüz minlərlə müqaviləli hərbçi cəlb edib. Onlara yüksək maaşlar, bonuslar təklif olunur.

Putinin göstərişi ilə 2026-cı ilədək Rusiya ordusunda 1.5 milyon aktiv hərbi qulluqçu olmalıdır.

Embed paylaş

Rusiyadakı azərbaycanlılar daha bir sərt qanunla üzləşə bilərlər

Embed paylaş

Kod yaddaşa götürüldü

---

en px hündürlük px

---

The URL has been copied to your clipboard

No media source currently available

0:00 0:01:53 0:00

Rusiyada orduya çağırış ilboyu aparılacaq

Dövlət Duması ötən həftə ilk oxunuşda qəbul etdiyi qanun layihəsində gələn ildən ilboyu hərbi çağırış sisteminə keçid nəzərdə tutulub.

Qanun hərbi komissarlıqlara imkan verəcək ki, ilboyu çağırışçılarla bağlı tibbi müayinələr və psixoloji seçim aparsın, çağırış komissiyalarının iclaslarını keçirsin. Çağırış vərəqələri də konkret ayla bağlı olmadan göndəriləcək. Bu, çağırış məntəqələrinə düşən yükün bərabər paylanmasına, çağırışın keyfiyyətinin artırılmasına imkan yaradacaq, - qanun layihəsinin izahında belə deyilir.

Çağırışçıların hərbi hissələrə əvvəlki kimi ildə iki dəfə – yazda və payızda göndəriləcək.

Qanunun 2026-cı il yanvarın 1-də qüvvəyə minəcəyi gözlənilir.

Daşkənd vilayətində uşaq bağçalarında uşaqlar kütləvi zəhərlənib. Bu barədə gazeta.uz nəşri yazıb. Sanitar-epidemioloji rifah və ictimai sağlamlıq komitəsi sədrinin birinci müavini Nurmat Atabekov 1900-dən çox uşaqda zəhərlənmə simptomlarının müşahidə olunduğunu, onlardan 900-dən çoxunun xəstəxanaya yerləşdirildiyini deyib. Uşaqlarda hərarət, susuzluq, qusma halları qeydə alınıb.

Zəhərlənmə ötən həftə baş verib. Bukin, Pskent, Bekabad, Akkurqan, Kuyiçirçik rayonlarında valideynlər uşaqları uşaq bağçalarından xəstəxanalara aparıblar. Sentyabrın 26-da səhər xəstəxanalarda 961 pasiyent uşağın 941-nin vəziyyəti yüngül, 22-nin vəziyyəti orta ağır qiymətləndirilib. Pskent rayonundakı yoluxucu xəstəliklər xəstəxanası dolduğundan bəzi xəstələri qonşu şəhər və rayonlardakı tibb ocaqlarına köçürüblər.

İnternetdə Daşkənd vilayətindəki tibb ocaqlarından yayılan videoların birində tibb işçisi həmkarlarından yardım istəyir, tibb bacılarının pasiyent axınının öhdəsindən gələ bilmədiyini deyir.

Uşaqların kütləvi zəhərlənməsi ilə bağlı yeddi nəfər saxlanılıb. Onların arasında süd məhsulları istehsal edən şirkətin üç təmsilçisi, eləcə də autsorsinq şirkətlərinin vəzifəliləri var.

Sanitariya qanunvericiliyinin və ya epidemiya əleyhinə qaydaların pozulması üzrə cinayət işi açılıb.

Sentyabrın 30-na keçən gecə Rusiya ordusu Ukraynanın Sumı vilayətində yaşayış evinə dron zərbəsi endirib. Ev Krasnopol rayonunun Çernetçina kəndində yerləşir.

Vilayət hərbi administrasiyasının rəhbəri Oleq Qriqorovun dediyinə görə, həmin evdə iki azyaşlı uşaqları olan ailə yaşayırmış və sağ qalan olmayıb. Xilasedicilər dağıntılar altından valideynlərin, 6 və 4 yaşlı oğlanların meyitlərini çıxarıblar.

"Bu, bütün icma və vilayət üçün dəhşətli və əvəzolunmaz itkidir. Çernetçinada ailənin ölümünü heç vaxt unutmayacaq, bağışlamayacağıq", – o deyib.

Rusiya ilə sərhəddə yerləşən Sumı vilayəti Rusiya ordusunun daimi atəşi altındadır. Bir gün öncə Konotop rayonunda yaşayış məskəni vurulub, bir nəfər xəsarət alıb.

Ukrayna hakimiyyəti, beynəlxalq qurumlar mülki binalara hücumları Rusiyanın hərbi cinayətləri sayırlar. Rusiya rəhbərliyi isə təcavüzkar müharibədə Ukraynanın mülki infrastrukturuna, əhalisinə qəsdən zərbələr endirilmədiyini bildirir.

Gürcüstanın keçmiş prezidenti Mixeil Saakaşvili və onun keçmiş mühafizə xidmətinin başçısı Teymuraz Canaşiya dövlət büdcəsinə təxminən 3.3 milyon dollar (9 milyon lari) qaytarmalıdırlar. Bu barədə Tbilisi şəhər Məhkəməsi sentyabrın 29-da qərar çıxarıb.

Onlar büdcə vəsaitlərinin mənimsənilməsinə dair "pencək işi" üzrə təqsirli bilinmişdilər.

Saakaşvilinin vəkili Beka Basilaya qərarın siyasi sifarişli olduğunu bildirib, məhkəmə sisteminin hakim partiyaya tabe olduğunu iddia edib.

Bu ilin martında Saakaşviliyə 8 il həbs, Canaşiyaya 300 min lari cərimə cəzası kəsilib. Bundan sonra Maliyyə Nazirliyi 9 milyon lari məbləğində büdcə vəsaitinin qaytarılması üzrə mülki iddia qaldırıb.

Sentyabrın 29-da bu iş üzrə apellyasiya məhkəməsi keçirilir. Prokurorluq Canaşiyaya da həbs cəzası tələb edir.

Əvvəlki hökmlərə əsasən, Saakaşvili 2034-cü ilin aprelinədək həbsdə qalacaq. O və tərəfdarları bütün işlərin siyasi motivli olduğunu deyir.

Rusiyanın Müdafiə Nazirliyi səkkiz region üzərində Ukraynanın 78 dronunun vurulduğunu bildirib.

Moskva vilayətinin rəhbəri Andrey Vorobyovun dediyinə görə, hava hücumundan müdafiə qüvvələri Voskresensk və Kolomna üzərində dörd dron vurub. Voskresenskdə fərdi evdə başlayan yanğın 76 yaşlı qadın və onun 6 yaşlı nəvəsinin həyatına son qoyub.

Bir neçə evin pəncərələri və fasadıma ziyan dəyib.

Müdafiə Nazirliyi həmçinin Bryansk vilayəti üzərində 24 dronun vurulduğunu açıqlayıb. "Supernova+" və "Astra" Telegram-kanalları bildirir ki, Karaçevdəki "Elektrodetal" zavodu hücuma məruz qalıb. Bu zavod "Radioelektron Texnologiyalar" konserninin tərkibindədir, hərbi sənayedə də istifadə olunan elektrik birləşdiriciləri istehsal edir.

Bryansk vilayətinin qubernatoru Aleksandr Boqomaz dron hücumunu, zavodda yanğını şərh etməyib. Amma dron hücumundan xəsarət alan olmadığını, operativ və fövqəladə xidmətlərin ərazidə fəaliyyət göstərdiyini bildirib.

Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, Belqorod vilayətində 21, Voronej və Smolensk vilayətlərinin hərəsində 9, Orlov vilayətində 3, Kursk vilayətində isə bir dron vurulub.