Avqustun 29-da Rusiya prezidenti Vladimir Putin Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri ilə MDB ölkələri ilə münasibətləri müzakirə edib.

"MDB-nin bəzi üzvləri ilə iş barədə danışacağıq – bizim üçün bu istiqamətdə prioritet hansı məsələlərdir, yaxın gələcəkdə addımlarımız və məqsədlərimiz nə olmalıdır", — "İnterfaks" prezident Putinə istinadla bildirir.

Prezidentin Təhlükəsizlik Şurası ilə hər həftə, adətən cümə günləri görüşdüyü qeyd olunur.

MDB-yə doqquz postsovet ölkəsi – Rusiya, Ermənistan, Azərbaycan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Tacikistan və Özbəkistan daxildir.

Ötən il MDB-nin sammiti Moskvada keçirilib. Bu il isə oktyabrın 10-da Düşənbədə keçirilməsi planlaşdırılır.

Bu il Azərbaycanda 3-cü MDB Oyunlarının keçirilməsi gözlənilir.

Son aylar Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində gərginik yaranıb. İyunun sonunda Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı zorakı reydlərdən sonra Bakıda da bir qrup rusiyalı saxlanılıb. Azərbaycanın Mədəniyyət Nazirliyi Rusiya ilə əlaqəli tədbirləri təxirə salıb.

Moskva isə Azərbaycan diasporunun bəzi üzvlərinə qarşı yeni cinayət işi açaraq onları deportasiya və ya həbs edib.

Bolqarıstan bildirib ki, Plovdiv şəhərindəki hava limanında GPS naviqasiya sistemləri Rusiyanın müdaxiləsi nəticəsində sıradan çıxarılıb, nəticədə Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula Fon der Lyayenin təyyarəsi ilə əlaqə kəsilib. Hadisə həftəsonu eniş zamanı baş verib.

Sofiya hökuməti sentyabrın 1-də bu haqda açıqlama yayıb. Məlumatda deyilir ki, hava limanının nəzarət qülləsi təyyarənin GPS siqnalını itirib, lakin təyyarə GPS-dən asılı olmayan yerüstü naviqasiya sistemləri vasitəsilə təhlükəsiz eniş edib.

Avropa İttifaqı (Aİ) rəsmiləri avqustun 31-də baş vermiş hadisəni təsdiqləyiblər. "Bolqarıstan hakimiyyətindən bu vəziyyətin Rusiyanın açıq-aşkar müdaxiləsi ilə bağlı ola biləcəyi barədə məlumat almışıq", – onlar deyiblər.

Avropa Komissiyasının baş sözçü müavini Arianna Podesta deyib: "Biz, əlbəttə ki, Rusiyanın düşməncəsinə davranışının daimi tərkib hissəsi olan təhdidlərə və qorxutmalara bələdik və buna müəyyən qədər öyrəşmişik".

Rusiya rəsmiləri bu ittihamlarla bağlı, hələlik, açıqlama verməyiblər.

Ursula Fon der Lyayen Rusiya prezidenti Vladimir Putinin və Moskvanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalının açıq tənqidçisidir. O, hazırda Rusiya və müttəfiqi Belarusla sərhəddə yerləşən Aİ ölkələrində dördgünlük səfərdədir.

Podesta bildirib ki, "insident prezidentin ön cəbhədə yerləşən üzv dövlətlərdə gerçəkləşdirdiyi missiyanın vacibliyini bir daha göstərir".

"Bu hadisə bizim müdafiə qabiliyyətimizi gücləndirməyə, Ukraynaya dəstəyimizi artırmağa sarsılmaz öhdəliyimizi daha da möhkəmləndirəcək", – o əlavə edib.

"Taliban"ın Daxili İşlər Nazirliyinin sözçüsü Əbdül Matin Qane Kunarda zəlzələdə 610 nəfərin öldüyünü, 1300 nəfərin yaralandığını, xeyli sayda evin dağıldığını bildirib. Nəngərharda isə 12 nəfər ölüb, 255 nəfər yaralanıb.

+++

Əfqanıstanda ötən gecə baş vermiş 6 bal gücündə zəlzələdə yüzlərlə adam həlak olub, mindən çox yaralı var.

"Taliban" rəsmiləri Nəngərhar, Lağman və Kunar vilayətlərində xilasetmə əməliyyatlarının aparıldığını deyirlər.

Nurgal rayonunda bir neçə kəndin torpağın altında qaldığı xəbər verilir.

İlkin zəlzələdən sonrakı titrəyişlər 5.2 və 4.7 bal gücündə olub.

ABŞ Geoloji Xidməti (USGS) zəlzələlərin episentrinin Cəlalabad şəhəri olduğunu bildirib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski bildirib ki, millətçi deputat, parlamentin keçmiş sədri Andrey Parubiyin qətlində şübhəli sayılan şəxs saxlanılıb. Parubiy avqustun 30-da qərbi Lvov şəhərində küçədə güllələnərək öldürülüb.

Zelenskinin avqustun 31-i gecə yarısı belə bir açıqlama verib.

"Daxili işlər naziri İqor Klimenko və Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin rəhbəri Vasıl Malyuk az əvvəl Andrey Parubiyin qətli ilə bağlı şübhəli şəxsin saxlanılması haqda məlumat verdilər", – Zelenski X sosial şəbəkəsində yazıb.

Prezident gərəkən istintaq hərəkətlərinin aparıldığını açıqlayıb.

AzadlıqRadiosunun Ukrayna xidmətinin hadisə yerində olan müxbiri Parubiyin avqustun 30-u günorta saatlarında yaşadığı evin yaxınlığında, Yefremova küçəsində güllələnərək qətlə yetirildiyini xəbər verib. Hüquq-mühafizə orqanları sabiq deputatın aldığı güllə yaralarından dərhal yerindəcə keçindiyini təsdiqləyiblər.

Ukrayna Baş Prokurorluğu qətllə bağlı istintaq başladıldığını, 54 yaşlı tanınmış siyasətçinin "qəsdən öldürülməsi" maddəsi üzrə cinayət işi açıldığını elan edib.

Parubiyin bir neçə yaxın silahdaşı baş verənlərə görə Rusiyanı günahlandırıb.

Millət vəkili Mikola Knyajitski deyib ki, Parubiyin qətli onun mövqeyinə görə Rusiyanın qisasıdır. Deputat onun Ukraynanın suverenliyi, təhlükəsizliyi və birliyi uğrunda mövqeyinə görə hədəfə alındığını düşündüyünü bildirib.

Parubiy 2013-2014-cü illərdə Ukraynada "Ləyaqət İnqilabı" adlanan Maydan etirazlarında mühüm rol oynayıb. Ozamankı prezident Viktor Yanukoviçin Kiyevi Avropa İttifaqından uzaqlaşdırıb Rusiya ilə yaxınlaşmaq qərarı ölkə boyunca kütləvi mitinqlərə səbəb olub. Nəticədə o, hakimiyyətdən devrilərək Rusiyaya qaçıb.

Parubiy 2004-cü ildə "Narıncı inqilab"da da əsas fiqurlardan biri olub. Prezident seçkisində Kremlə yaxın namizəd Yanukoviçin qalib elan edilməsi etirazlar doğurub, nəticələr ləğv edilib..

"Bu qətli kimin icra etməsinin, kimin sifariş verməsinin fərqi yoxdur. Cavabdehliyi Putin daşımalıdır", – Parubiyin üzvü olduğu Avropa Həmrəyliyi Partiyasının sədri, keçmiş prezident Petro Poroşenko deyib.

Sentyabrın 1-dən Avropada tərkibində TPO olan gel dırnaq boyasından istifadə yasaqlanır. Gelin ultrabənövşəyi, yaxud LED lampası altında tez qurumasına imkan verən trimetilbenzoyl fosfin oksid (TPO) Avropanın qara siyahısında yer alıb. Bu oksidin reproduksiya üçün ziyanlı olması ortaya çıxıb.

Ustalara təhlükəsiz alternativlərdən istifadə tövsiyə olunur.

Avropa İttifaqının (Aİ) qaydasında deyilir ki, bu məhsulun mövcud ehtiyatları da yığışdırılmalıdır, qalan məhsulun satılması üçün heç bir istisna nəzərdə tutulmayıb. Aİ-nin bu il mayında dərc olunmuş "Omnibus VII" adlı qaydasının məqsədi CMR, yəni reproduksiya üçün kanserogenik, mutagenik, yaxud toksik sayılan bütün maddələri bazardan yığışdırmaqdır.

ABŞ, Kanada, Avstraliya kimi yerlərdə isə TPO qadağası yoxdur. Aİ zonasından kənarda Mərakeş də artıq belə bir qadağa elan edib.

Finlandiya gözəllik salonlarına mövcud ehtiyatlarını işlədib qurtarmağa icazə verib.

Aİ üzvü olmayan İsveçrə də tərkibində TPO olan dırnaq məhsullarını qadağan edir. Minlərlə gözəllik salonu üçün bu bir neçə min frank dəyərində məhsulun sıradan çıxarılması deməkdir.

Azərbaycanda da manikür zamanı gel dırnaq boyasından geniş istifadə olunur. Bu məhsulların tərkibində TPO olması haqda hansısa yoxlamanın aparılıb-aparılmadığı bəlli deyil.

2025-ci ilin avqustuna qədər Rusiyanın Ukraynaya qarşı apardığı müharibədəki itkisi 219 min nəfərdir. Vərəsəlik işlərinin reyestrini və ölənlərin adlarının siyahısını araşdıran "Meduza" və "Mediazona" jurnalistləri və könüllülər bu qənaətə gəlib.

Jurnalistlər miras halları ilə bağlı reyestrindəki məlumatları təhlil edərək belə nəticəyə gəliblər ki, Rusiya ordusunda itkilər hər il kəskin şəkildə artır. Belə ki, 2023-cü ildə cəbhədə 50 minə yaxın Rusiya hərbçisi həlak olubsa, 2024-cü ildə bu rəqəm 93 minə yaxın olub.

"2024-cü ilin noyabrında kişilər arasında ölüm səviyyəsi rekord həddə çataraq həftədə təxminən 3 min nəfər təşkil edib. Bununla bağlı mümkün izahlardan biri 2024-cü ilin ikinci yarısından etibarən Rusiya məhkəmələrinə hərbi qulluqçuların itkin düşmüş və ya ölü elan edilməsinə dair iddiaların kütləvi şəkildə daxil olmasıdır", - "Mediazona" qeyd edir.

Rusiya hakimiyyəti Ukraynaya qarşı müharibədə ölən və yaralananların sayını rəsmi olaraq açıqlamayıb. Qərb mediası kəşfiyyat məlumatlarına istinadən yazıb ki, itkilər yüz minlərlədir - söhbət ölən və yaralananlardan gedir.

NATO-nun yeni hesabatına görə, bu il alyansa üzv bütün dövlətlər ÜDM-in 2 faizi həcmində uzun müddətdir mövcud olan müdafiə xərcləri hədəfinə çatıb. Lakin hazırda NATO-nun yeni hədəfini - 3.5 faizi - yalnız üç ölkə yerinə yetirir.

Hesabata görə, İspaniya, İtaliya və Belçika kimi əvvəllər hərbi xərclərlə bağlı geridə qalmış NATO ölkələri də hazırda müdafiə xərclərini 2014-cü ildə Uelsdə keçirilən NATO sammitində razılaşdırılan səviyyəyə (2 faiz) çatdırıb.

Alyans üzvləri Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsindən və ABŞ prezidenti Donald Trampın Avropa müttəfiqlərinin öz müdafiələrinə daha çox sərmayə qoyması tələbindən sonra hərbi xərcləri əhəmiyyətli dərəcədə artırıb.

Hazırda yalnız üç NATO üzvü iyunda Haaqada razılaşdırılmış ÜDM-in 3.5 faizlik yeni hədəfinə çatıb. Bu ölkələr Polşa (4.48 faiz), Litva (4 faiz) və Latviyadır (3.73 faiz).

ABŞ isə bu il ÜDM-in 3.22 faizini müdafiəyə xərcləmək niyyətindədir.

NATO üzvləri 2014-cü ildə ÜDM-in ən azı 2 faizini müdafiəyə xərcləmək barədə razılığa gəliblər. İllər ərzində çoxları bu vədi yerinə yetirə bilməyib. Lakin alyans bildirib ki, 2025-ci ildə bütün 32 üzv hədəfə cavab verəcək, yeddi ölkə minimum hədd olan 2 faizi, digərləri isə bir qədər yuxarı vəsait xərcləyəcək.

İyunda Haaqada keçirilən NATO sammitində razılaşdırılmış yeni hədəf ÜDM-in 3.5 faizi olsa da, liderlər 2035-ci ilə qədər buna çatmağı öhdələrinə götürüblər. Həmin sammitdə ümumilikdə ÜDM-in 5 faizini müdafiə və təhlükəsizliklə bağlı investisiyalara sərf etmək kimi daha geniş bir hədəf də müəyyən edilib. NATO bildirib ki, bu xərclərə kibertəhlükəsizlik və ağır hərbi texnikanı daşımaq üçün yolların və limanların modernləşdirilməsi daxildir.

Ukrayna qüvvələrinin "Drujba" neft kəmərinə son zərbəsinə cavab olaraq, Macarıstan hökuməti həmin hücuma görə məsul olan hərbi birliyin komandirinin Macarıstana və bütövlükdə Şengen zonasına daxil olmasını qadağan etmək qərarına gəlib.

Bunu Macarıstan xarici işlər naziri Peter Siyarto X platformasındakı paylaşımında bildirib.

Nazir Ukraynanın zərbələrini "Macarıstanın suverenliyinə hücum" kimi qiymətləndirib və qeyd edib ki, bu, ölkənin enerji təhlükəsizliyini risk altında qoyub.

"Ukrayna çox yaxşı bilir ki, "Drujba" kəməri həm Macarıstanın, həm də Slovakiyanın enerji təchizatı üçün həyati əhəmiyyət daşıyır və belə zərbələr Rusiyadan daha çox bizə zərər vurur. Enerji təhlükəsizliyimizə və suverenliyimizə hücum edən hər kəs nəticələrə hazır olmalıdır", - Siyarto vurğulayıb.

Ukraynanın xarici işlər naziri Andriy Sibiqa macar həmkarının bu açıqlamasına reaksiya verib. Sibiqa macar XİN rəhbərinin paylaşımını "utanmazlıq" adlandırıb: "Peter, əgər sənin üçün Rusiya kəməri bu səhər Rusiyanın öldürdüyü ukraynalı uşaqlardan daha vacibdirsə, bu, mənəvi tənəzzüldür. Macarıstan tarixin yanlış tərəfindədir".

Ukraynanın baş diplomatı əlavə edib ki, Kiyev Budapeştə eyni addımla cavab verəcək.

Ukrayna hərbi kəşfiyyatı Azov dənizində Rusiyanın 21631 "Buyan-M" layihəli kiçik raket gəmisinin zədələndiyi haqda məlumat yayıb.

Gəmi ilhaq edilmiş Krımın sahillərində yerləşirdi. Məlumata görə, gəminin radar sisteminə (RLS) dron, gövdəsinə isə Hərbi Kəşfiyyat İdarəsinin xüsusi təyinatlıları (Xüsusi Qüvvələr) hücum edib. Bəyanata drona quraşdırılmış kamera ilə çəkilmiş video əlavə edilib.

Hansı gəminin hücuma məruz qaldığı dəqiq göstərilmir. 21631 layihəsinə aid gəmilər 2014-cü ildən Rusiya donanmasının tərkibindədir. Ümumilikdə 12 gəmi hazırlanıb, hər biri səkkiz qanadlı raket, artilleriya qurğusu və zenit top silahları ilə təchiz olunub.

Rusiya Müdafiə Nazirliyi isə avqustun 28-də Don çayının mənsəbində Ukraynanın "Simferopol" kəşfiyyat gəmisinin batırıldığını açıqlayıb.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Şimali Koreya rəhbəri Kim Çen In İkinci Dünya müharibəsinin sona çatmasının 80 illiyi ilə əlaqədar gələn həftə Pekində keçiriləcək hərbi paradda iştirak edəcəklər. Bu barədə Çin və Şimali Koreya mətbuatı məlumat yayıb. Putin və Kim Çen In mərasimdə iştirak edən 26 ölkənin liderləri arasında olacaq. Hərbi paradda ABŞ və Qərbi Avropa ölkələrindən heç kim iştirak etməyəcək.

Aİ ölkələrindən yalnız Slovakiyanın baş naziri Robert Fitso tədbirə qatılacaq, Bolqarıstan və Macarıstan isə nümayəndələr göndərəcək.

Çinin "Sinxua" agentliyinin yaydığı siyahıda Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın da adları var.

Çin, Rusiya və Şimali Koreya yaxın müttəfiqlərdir. Pekin uzun müddətdir Pxenyanın ən böyük yardım və ticarət tərəfdaşıdır, Kim Çen In isə Moskvanın Ukraynadakı müharibəsinə yardım üçün Rusiyaya əsgər göndərib.

Avqustun 31-i və sentyabrın 1-də Çində Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının sammiti keçiriləcək. Azərbaycan prezidentinin sammitdə iştirak edib-etməyəcəyi haqda rəsmi informasiya yoxdur. Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov isə Əliyevlə Putinin Çində mümkün görüşü haqda sualı cavablandırmayıb.

ABŞ-nin Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyi xarici tələbələrin ölkədə qalmasına icazə verilən müddətin məhdudlaşdırılması ilə bağlı təklif olunan layihəni açıqlayacaq.

1978-ci ildən bəri xarici tələbələr, yəni "F" vizası sahibləri, ABŞ-də "statuslarının qüvvədə olduğu müddət" ərzində qala bilirdilər, yəni tələbə kimi təhsil aldıqları müddətcə. Bu gün açıqlanması planlaşdırılan layihəyə görə isə xarici tələbələr, mübadilə proqramı iştirakçıları yalnız qatıldıqları proqramın müddəti boyu qala biləcəklər, lakin bu müddət 4 ili keçməməlidir.

Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin (DHS) rəsmiləri bildiriblər ki, yeni qayda xarici tələbələrin ABŞ-nin "səxavətindən sui-istifadə edərək" "əbədi tələbələrə" çevrildiyi sistemi düzəltməyi hədəfləyir.

"Çox uzun müddətdir ki, əvvəlki administrasiyalar xarici tələbələrin və digər viza sahiblərinin ABŞ-də demək olar ki, qeyri-müəyyən müddətə qalmasına imkan verib, bu isə təhlükəsizlik riskləri yaradıb, saysız-hesabsız amerikalı vergi ödəyicisinin pullarına başa gəlib və ABŞ vətəndaşlarını əlverişsiz vəziyyətə salıb", - deyə DHS sözçüsü açıqlamasında bildirib.

"Yeni təklif olunan qaydalar isə müəyyən viza sahiblərinin ABŞ-də qalma müddətini məhdudlaşdırmaqla bu sui-istifadəyə birdəfəlik son qoyacaq və federal hökumətin xarici tələbələri və onların fəaliyyətlərini düzgün nəzarətdə saxlaması yükünü yüngülləşdirəcək".

Təklif olunan qaydalar təsdiqlənərsə, xarici tələbələrin ABŞ-də daha uzun müddət qala bilməsi üçün DHS tərəfindən mütəmadi qiymətləndirmədən keçməsi tələb olunacaq.

Xarici tələbələri təmsil edən hüquq müdafiəçiləri isə bildirir ki, bu qaydalar tələbələrə qeyri-müəyyənliklər yaradacaq və onlar əlavə bürokratik maneələrlə üzləşəcəklər.

Logistik çətinliklər, məsələn, viza müsahibələrindəki fasilələr, artıq beynəlxalq tələbə qəbuluna mənfi təsir göstərib. Bu payız üçün universitetlərin 35 faizində müraciətlərin sayı azalıb. Bunu ABŞ Təhsil İnstitutu yüzlərlə ali təhsil müəssisəsindən toplanan rəylərə əsaslanan hesabatında qeyd edib. Halbuki əvvəlki tədris ilində bu azalma yalnız 17 faiz olmuşdu.

Əgər xarici tələbələrin sayı azalarsa, universitetlər üçün ciddi maliyyə nəticələri ola bilər. Çünki adətən onlar daha yüksək təhsil haqqı ödəyirlər və daha az təqaüd dəstəyi alırlar.

Tələbələrlə yanaşı, təklif olunan qaydaya əsasən xarici jurnalistlər üçün ilkin qəbul müddəti ən çoxu 240 gün olacaq. Onlar müddətin daha 240 günə qədər uzadılması üçün müraciət edə bilərlər, lakin bu müddət onların ezamiyyətinin (iş tapşırığının) davametmə müddətindən artıq ola bilməz.

NATO ilə Rusiya arasında yüksək gərginlik fonunda Almaniyanın hökumət kabineti ölkənin silahlı qüvvələrinin sayını artırmaq və hərbi hazırlığı gücləndirmək üçün müəyyən qərarlar qəbul edib.

Hökumət kabineti könüllü hərbi xidməti nəzərdə tutan və çağırışçı sayı plan göstəricilərinə çatmadığı təqdirdə gələcəkdə hərbi mükəlləfiyyətə gətirib çıxara biləcək qanun layihəsini qəbul edib. Qanun layihəsini parlament də təsdiqləməlidir.

Almaniya Müdafiə Nazirliyi ümid edir ki, altı aylıq könüllülük proqramı hazırkı təxminən 100 minlik ehtiyatda olan təlim görmüş hərbçilərin sayını ikiqat artırmağa kömək edəcək və bəzi könüllülər sonradan aktiv xidmətdə karyera quracaqlar.

"Reuters"in məlumatına görə, müdafiə naziri Boris Pistorius NATO-nun hədəflərinə çatmaq və müdafiəni gücləndirmək üçün həm də xidmətdə olan hərbçilərin sayını 180 mindən 260 minə qədər artırmaq istəyir. Bu, hərbi xərclərin planlaşdırılan artımının bir hissəsidir və 2030-cu illərin əvvəlinədək həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Avqustun 27-də müdafiə naziri B.Pistorius və kansler Fridrix Merts qanun layihəsi ilə bağlı birgə mətbuat açıqlaması ilə çıxış ediblər.

Almaniya kansleri Merts bildirib ki, "Rusiya Avropada azadlığa, sülhə və sabitliyə ən böyük təhlükədir və bundan sonra da uzun müddət belə qalacaq".

Kanslerin sözlərinə görə, Almaniyanın təhlükəsizlik siyasəti buna cavab olaraq formalaşır. O, Almaniyanın NATO-nun Avropada ən böyük orduya malik ölkəsi olmaq məqsədini vurğulayıb.

Müdafiə naziri Pistorius isə deyib ki, Almaniya silahlı qüvvələri beynəlxalq təhlükəsizlik vəziyyətinə, xüsusən də Rusiyanın təcavüzkar davranışına cavab vermək üçün böyüməlidir.

"Bizə təkcə yaxşı təchiz olunmuş ordu lazım deyil, biz artıq iki il yarımdır ki, bunun üzərində işləyirik və dayanmayacağıq. Amma güclü kadrları olan orduya da ehtiyacımız var. Yalnız bundan sonra Rusiyaya qarşı bütövlükdə çəkindirmə siyasəti həqiqətən güvənilir olacaq", - Pistorius deyib.

Almaniyada məcburi hərbi xidmət 2011-ci ildə, kansler Angela Merkelin dövründə rəsmi şəkildə dayandırılıb.

Tbilisi şəhər Məhkəməsi Baş Prokurorluğun tələbi ilə etiraz aksiyalarını maliyyələşdirməkdə ittiham olunan 7 qeyri-hökumət təşkilatının (QHT) bank hesablarını dondurub. Məhkəmənin qərarı ilə Vətəndaş Cəmiyyəti Fondu, Beynəlxalq Ədalətli Seçkilər və Demokratiya Cəmiyyəti (ISFED), İnformasiya Azadlığının İnkişafı İnstitutu (IDFI), Demokratiya Müdafiəçiləri, Gürcüstan Demokratiya Təşəbbüsü (GDI), "Sapari", Sosial Ədalət Mərkəzi QHT-lərinin hesabları bloklanıb.

Baş Prokurorluq bildirib ki, hesabların bloklanması təxribat fəaliyyəti və ya ona cəhd halları, xarici təşkilatın və xarici qurumlara tabe olan təşkilatın fəaliyyətinə kömək göstərilməsi, həmçinin konstitusiya quruluşuna və ölkənin milli təhlükəsizliyinə qarşı yönəlmiş fəaliyyətin maliyyələşdirilməsinin təşkili ittihamları ilə bağlı istintaqla əlaqədardır.

Qeyd olunub ki, sözügedən yeddi təşkilat etirazçılar üçün xüsusi qaz maskaları, qoruyucu eynəklər, maskalar, bibər qazı və digər avadanlıqlar alıb ki, bunlardan nümayişçilər polislə "şiddətli" toqquşmalar zamanı istifadə ediblər.

Bundan əlavə, prokurorluq bildirib ki, bu QHT-lərin rəhbərləri "ictimaiyyəti açıq şəkildə itaətsizliyə və müqavimətə çağırıb, onların təşkilati və maliyyə fəaliyyəti bütünlüklə aksiyalarda zorakılıq hərəkətləri törədən şəxslərin və onların ailə üzvlərinin maddi müdafiəsinə yönəlib".

İddia olunub ki, bu təşkilatlar qayda pozanların yerinə cərimələri və digər müdafiə xərclərini ödəyib.

Ötən ilin noyabrında Gürcüstan hökuməti 2028-ci ilə qədər Aİ-yə üzvlük danışıqlarını dayandırdığını elan edib və bu qərar ölkədə genişmiqyaslı etirazlara səbəb olub. Polşa, Almaniya və Fransa dinc nümayişçilərə, media nümayəndələrinə və müxalifət liderlərinə qarşı zorakılığı, həmçinin siyasətçilərə qarşı təhdidləri pisləyib. Bir sıra Qərb ölkələri, o cümlədən Latviya, Litva və Estoniya etirazçılara qarşı zorakılığa görə məsuliyyət daşıyanlara qarşı sanksiyalar tətbiq edib.

Qırğızıstanın Milli Təhlükəsizlik Dövlət Komitəsi (MTDK) apardığı antikorrupsiya auditindən sonra xaricilər də daxil olmaqla 20 mindən çox tələbənin yerli universitetlərdən xaric edildiyini bildirib.

"Qırğızıstanın ali təhsil sistemində korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə davam edən tədbirlər çərçivəsində Milli Təhlükəsizlik Dövlət Komitəsi ölkənin ali məktəblərində sistemli pozuntu faktlarını müəyyən edib", - "İnterfaks" hökumət qurumunun sitatını dərc edib.

Bildirilib ki, tədris prosesində faktiki iştirak etməyən, lakin tələbə kimi qeydiyyata alınan şəxslər müəyyən edilib. Bu faktlar əsasında Qırğızıstan Cinayət Məcəlləsinin "Vəzifə saxtakarlığı" maddəsi ilə cinayət işi açılıb. Ölkə üzrə 20 mindən çox tələbə xaric edilib.

MTDK bildirib ki, xaric edilənlər arasında Pakistan, Hindistan, Banqladeş, Özbəkistan, Tacikistan və digər ölkələrdən olan tələbələr var. Onların bir çoxu Oş və Bişkekdəki tibb fakültələrində təhsil alıblar.

Hindistan və Pakistandan olan çox sayda tələbələr Qırğızıstanda təhsil alırlar, çünki buradakı təhsil onların öz ölkələrindən xeyli ucuzdur. Amma hələ 2020-ci ildə Pakistan hökuməti Qırğızıstanın bütün tibbi universitetlərini qara siyahıya daxil edib. Pakistanlılara həkim və tibb bacısı ixtisasları üzrə bu universitetlərdə təhsil almaq tövsiyə edilməyib. Pakistan bu qadağanı təhsilin aşağı keyfiyyəti ilə izah edib. İddia olunub ki, Qırğızıstan tibbi universitetlərinin məzunlarının 90 faizi öz vətənlərində sertifikasiya imtahanlarından keçə bilməyib.

2024-cü ildə Qırğızıstanda Hindistan, Pakistan və Banqladeşdən olan tələbələrin yerləşdiyi yataqxanalara hücumlar baş verib. İnsident nəticəsində 29 nəfər xəsarət alıb.

ABŞ prezidenti Donald Trampın Hindistandan idxal olunan mallara tətbiq olunan rüsumları 50 faizə qədər artırılması barədə qərar bugündən qüvvəyə minir və strateji tərəfdaşları arasında gərginliyi artırıb.

Hindistanın Rusiya nefti almasına görə tətbiq edilən əlavə 25 faizlik cərimə rüsumu bu ölkədən idxal olunan bir çox məhsullara daha əvvəl tətbiq olunmuş 25 faizlik rüsuma əlavə olunub. Nəticədə geyim, qiymətli daşlar və zinət əşyaları, ayaqqabı, idman ləvazimatları, mebel və kimyəvi maddələr kimi mallar üçün ümumi rüsum 50 faizə qədər yüksəlib.

ABŞ Hindistanın ən böyük ticarət tərəfdaşıdır. Keçən il onun ABŞ ilə ticarət profisiti təxminən 46 milyard dollar olub. ABŞ-nin idxal tariflərinin Hindistanın avtomobil, kimya, qida, zərgərlik və tekstil sektorlarına ciddi zərbə vuracağı gözlənilir. Hindistan hökuməti tariflərdən təsirlənən kiçik istehsalçılara güzəştli kreditlər və Hindistan malları üçün yeni bazarlar tapılacağını vəd edib. Baş nazir Narendra Modi bazar ertəsi deyib ki, onun hökuməti kiçik sahibkarların, heyvandarlıqla məşğul olan fermerlərin zərər görməsinə icazə verməyəcək.

Hindistandan idxal olunan mallara əlavə gömrük rüsumunun tətbiqinin rəsmi səbəbi ölkənin 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Rusiya nefti idxalını dəfələrlə artırması olub. ABŞ-nin maliyyə naziri Skott Bessent və ticarət nümayəndəsi Piter Navarro Hindistanı Rusiya nefti alaraq Moskvanın təcavüzünü maliyyələşdirməkdə ittiham ediblər. Müharibədən əvvəl Rusiyanın Hindistanın neft idxalındakı payı cəmi 1 faiz idisə, indi bu göstərici 42 faizə çatıb.

"Bloomberg"in məlumatına görə, Hindistandakı neft emalı zavodları yaxın həftələrdə Rusiyadan neft idxalını bir qədər azaltmağı planlaşdırır.