«Azərbaycan Dəmir Yolları» QSC-nin qatarları gələn ayın sonunda İrana yük daşımalarına başlayacaq.

Bunu Bakıda bu gün (13 oktyabr) başa çatan «Argus Azərbaycan Beynəlxalq Neft Sammiti-2017»-də çıxış edən Cavid Qurbanov deyib. İlk dəfə Azərbaycandan gələn yük qatarı İran Astarasına daxil olacağı gözlənilir.

ADY-nin İdarə Heyətinin sədri C. Qurbanov Astara (Azərbaycan) - Astara (İran) yeni dəmir yolu xətti üzrə Azərbaycanda tikinti işlərinin, Astara çayı üzərində dəmir yolu körpüsünün inşasının başa çatdığını bildirib. İran ərazisində tikinti işləri isə hələ davam etdirilir.

Buna da bax: Bakı-Tbilisi-Qars-ın oktyabrda açılacağı deyilir

Daşımağa yük var

Dövlət Gömrük Komitəsinin 2017-ci ilin birinci yarısı üzrə açıqladığı məlumata görə, iki ölkə arasında mal ticarəti 100 min tondan çoxdur. Bunun əsas hissəsi İrandan Azərbaycana gələn müxtəlif kənd təsərrüfatı məhsulları, hazır ərzaq və sənaye mənşəli mallardır. Azərbaycandan isə əks istiqamətdə 20 min tondan çox kənd təsərrüfatı məhsulları, buğda kəpəyi, pambıq tullantıları, kimya sənayesinin ilkin emalı məhsulları yola salınıb. Daşımalarda əsas nəqliyyat vasitəsi kimi yük maşınlarından istifadə olunur. Bir çoxları məhz bu səbəbdən İranla dəmir yolu əlaqəsinin yaradılmasını şimal-cənub istiqamətində avtomobil yolları infrastrukturunun dayanıqlığına müsbət təsir edəcəyini bildirir.

Buna da bax: Təkcə yükdaşımalardan Azərbaycan yarım milyard dollar qazana bilər

Ekspert: «Bu yeni dəmir yolu hamıya sərf edir»

İqtisadçı, iş adamı Nazim Bəydəmirli deyir ki, bu dəmir yolu marşrutu həm də Azərbaycanın İran və Rusiya arasında tranzit ölkə kimi üstünlüyünü yüksəldəcək, ölkənin tranzitdən əldə etdiyi gəlirlərini artıracaq.

«İranla birbaşa dəmir yolu əlaqəsinin yaradılması Rusiya üçün də sərfəlidir. Çünki, bu ölkədən İrana Azərbaycan üzərindən dəmir yolunun salınması logistik xidmətləri ucuzlaşdırır. Astraxan kimi dəniz limanlarında yüklərin boşaldılması yüklənməsi, yenidən gömrük prosedurları ilə bağlı həm vaxta, həm də pul vəsaitinə qənaət ediləcək», - iqtisadçının sözləridir.

Buna da bax:​ Bir sadə azərbaycanlının nəhəng 'Bombardier'lə milyonlarla biznesi? [araşdırma]

Nazim Bəydəmirlinin sözlərinə görə, yeni dəmir yolu əlaqəsinin yaradılması həm də dəniz gəmiçiliyinin üzərinə düşən yükü azaldacaq.

Bakıda nəqliyyat vasitələrinin ödənişli hərəkət zonaları yaradılacaq. Bu, prezident İlham Əliyevin sentyabrın 19-da imzaladığı "Avtomobil nəqliyyatı ilə müntəzəm sərnişin daşınması sahəsinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında" Fərmanında əksini tapıb.

Fərmana görə, Nazirlər Kabineti Bakı şəhərinin inzibati ərazisində ödənişli hərəkət zonaları və nəqliyyat vasitələrinin həmin zonalara daxil olmasına görə haqqın məbləği ilə bağlı təkliflərini üç aya hazırlayıb prezidentə verməlidir.

Nəqliyyat vasitələrinin Bakı şəhərində ödənişli hərəkət zonalarına daxil olmasına görə ödənilən haqq "İctimai nəqliyyat" Məqsədli Büdcə Fondunun maliyyələşmə mənbələrindən biri olmalıdır. Həmin fondun da yaradılması dövlət başçısının fərmanında əks edilib. Həmçinin benzinin, dizel yanacağının və maye qazın hər litrinə görə yol vergisinin bir hissəsi Fonda köçürülməlidir.

Fərmana görə, Fondun vəsaitindən Bakı, Sumqayıt, Gəncə, Naxçıvan, Xankəndi şəhərləri, habelə Abşeron, Ağdam, Şuşa, Laçın rayonlarında müntəzəm sərnişin daşınmaları həyata keçirən hüquqi şəxslərə və ya fərdi sahibkarlara subsidiya ödənilməsi üçün istifadə edilə bilər.

Bu fərmanın 2.1.1-ci yarımbəndi (avtomobil benzininin, dizel yanacağının və maye qazın hər litrinə görə yol vergisinin Fonda köçürülən hissəsi) 2026-cı il yanvarın 1-dən, 2.1.2-ci yarımbəndi isə (nəqliyyat vasitələrinin Bakı şəhərinin inzibati ərazisində müəyyən edilmiş ödənişli hərəkət zonalarına daxil olmasına görə ödənilən haqq) 2027-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə minir.

Son günlər Azərbaycan hökumətinə yaxın media orqanlarında ictimai nəqliyyatda qiymətlərin artırılacağı ilə bağlı məlumatlar yayılırdı. Rəsmi qurumlar belə məlumatlara münasibət bildirməsə də, ekspertlər bununla cəmiyyətin nəbzinin yoxlandığını düşünürdülər. Azərbaycanda sonuncu dəfə ictimai nəqliyyatda qiymətlər ötən il artırılıb.

Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin (MTX) direktoru Andranik Simonyanın rəhbərlik etdiyi heyət sentyabrın 19-dan 21-dək Bakıda keçiriləcək 3-cü Beynəlxalq Təhlükəsizlik Forumuna qatılacaq.

Ermənistan MTX-nin məlumatında təfərrüatlar açıqlanmır.

Azərbaycanla Ermənistan 35 ildən çox münaqişə şəraitində olub. Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf yeddi rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib. Bu il avqustun 8-də Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri Vaşinqtonda sülh sazişini paraflayıblar.

Gələn həftə Tehranda İran-Azərbaycan birgə iqtisadi komitəsinin iclası olacaq. Bunu İran-Azərbaycan Ticarət Palatasının rəhbəri bildirib. "Tasnim" xəbər agentliyi Azərbaycanın baş nazirinin müavini Şahin Mustafayevin iclasda iştirak edəcəyini yazır.

Hüseyn Pirmoazen deyib ki, sərhəddə Biləsuvar azad ticarət və sənaye zonasında birgə logistika mərkəzi və sənaye parkının yaradılması müzakirə olunacaq. Bu məsələ İran prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycana son səfəri zamanı razılaşdırılıb.

Pirmoazenin sözlərinə görə, hər iki tərəf park üçün İranda və Azərbaycanda bərabər torpaq sahəsinin ayrılmasını təklif edib. Ərdəbil vilayəti isə lazımi su, elektrik və qaz infrastrukturunu təmin etməyə hazırdır.

Çəkilməsi planlaşdırılan Ərdəbil-Bakı dəmir yolu isə İranın şimal-qərbindən Rusiyaya kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracında dönüş yarada bilər, çünki bu halda nəqliyyat xərcləri azalar, - İran rəsmisi belə deyib.

Pirmoazen sərhəd ticarətindən danışaraq deyib ki, yük maşınlarının sərhəddə gözləmə müddəti bir həftədən 48 saata enib. 24 saatlıq gömrük xidməti Biləsuvar postundan keçən yük maşınlarının sayını daha da artıra bilər. Hazırda həmin postdan gündə təxminən 220 yük maşını keçir.

Son zamanlar İran-Azərbaycan diplomatik münasibətlərində yaxınlaşma müşahidə olunur. Bu il İran prezidenti Peşezkian Azərbaycana iki dəfə səfər edib.

Ancaq öncəki illərdə Bakı və Tehranın bir-birinin sərhədinə yaxın ərazilərdə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurub. 2023-cü il yanvarında isə Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə silahlı hücum nəticəsində səfirliyin əməkdaşları arasında ölən və yaralananlar olub. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi. Yalnız ötən ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib.

Baş nazir Əli Əsədov sentyabrın 18-də "Qiymətləri (tarifləri) dövlət tərəfindən tənzimlənən malların (işlərin, xidmətlərin) Siyahısı"nda dəyişiklik edilməsi haqqında qərar verib.

Həmin siyahı Nazirlər Kabinetinin 2005-ci il sentyabrın 28-də verdiyi qərarla təsdiqlənib.

Yeni qərarda vurğulanır ki, həmin siyahının 43-cü hissəsi ləğv edilsin. "...Gömrük ərazisinə gətirilən və bu ərazidən aparılan malların, gömrük orqanlarının sərəncamında olan anbarlar istisna olmaqla, müvəqqəti saxlanc və gömrük anbarlarında saxlancı ilə bağlı xidmətlər", - ləğv edilən bənddə göstərilir.

Müvəqqəti saxlanc - malların gömrük rəsmiləşdirilməsinə qədər qısamüddətli saxlanılması üçün nəzərdə tutulmuş xidmətdir. Gömrük anbarı isə malların gömrük nəzarəti altında uzunmüddətli və ya müəyyən şərtlər daxilində saxlanılması üçündür.

Müstəqil iqtisadçılar düşünür ki, yeni qərar anbarlarla bağlı tariflərin yüksəlməsinə səbəb ola bilər. Belədə sahibkarlar sərbəst şəkildə anbarlarına tariflər müəyyən edəcəklər.

Xatırlatma

Azərbaycanda son illər mal və məhsulların saxlanılmasına aid qiymətlərlə bağlı çoxsaylı şikayətlər eşidilir. Xüsusilə xaricə mal aparıb, mal gətirən yük maşını sürücüləri şikayətlənirlər ki, sənədlərlə bağlı gömrükdə problemlər yarananda bəzi hallarda həftə və aylarla sərhəddə gözləməli olurlar. Sürücülərin şikayətlərinə görə, belədə çox vaxt qazanc bir yana, ziyana düşürlər.

Oxşar şikayətlər tez-tez iş adamlarının dilindən də eşidilir. Ekspertlər düşünür ki, bundan sonra belə şikayətlər bir qədər də arta bilər.

"Regionda sülh bazarlar, ticarət və investisiyalar üçün imkanlar açır". Bunu Avropa İttifaqının (Aİ) Genişlənmə məsələləri üzrə komissarı Marta Kos iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovla görüşünə dair X hesabında paylaşımında bildirib.

"Bu imkanlardan yararlanmaq üçün Yüksək Səviyyəli İqtisadi İşçi Qrupun yaradılması barədə razılığa gəldik. Tərəfdaşlığımızı gücləndirməyə davam edəcəyik", - paylaşımda deyilir.

İqtisadiyyat Nazirliyinin məlumatına görə isə, sentyabrın 18-də gerçəkləşən həmin görüşdə Azərbaycan və Avropa Komissiyası arasında minatəmizləmə, su ehtiyatlarının idarəolunması və nəqliyyat sahələrinin davamlı inkişafına dəstək layihəsi üzrə maliyyələşdirmə sazişinin layihəsi ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Prezident Avropa İttifaqından gələn komissarı qəbul edib

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev sentyabrın 18-də Avropa İttifaqının (Aİ) Genişlənmə üzrə komissarı Marta Kosu qəbul edib.

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, M.Kos Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması və sülh gündəliyinin irəlilədilməsi istiqamətində əldə edilmiş nailiyyətlər münasibətilə dövlət başçısına təbriklərini çatdırıb.

Bu il sentyabrın 8-də Vaşinqtonda ABŞ prezidentinin vasitəçiliyi ilə iki ölkənin xarici işlər naziri sülh sazişi sənədini paraflayiblar.

M.Kos deyib ki, Aİ regionda davamlı sülhün təmin olunmasına yönəlmiş səylərə və Azərbaycanın humanitar minatəmizləmə sahəsindəki fəaliyyətinə dəstəyini bundan sonra da davam etdirəcək.

İ.Əliyev isə Azərbaycan qazının hazırda Avropanın 10 ölkəsinə, o cümlədən ittifaqa üzv səkkiz dövlətə ixrac olunduğunu deyib və ixrac coğrafiyasının genişləndiyini vurğulayıb.

Agentliyin xəbərinə görə, görüşdə habelə qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Ötən əsrin 80-ci illərində gərginləşən Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf yeddi rayonu işğal edilib. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib. Son illər işğaldan azad edilən ərazilərdə minatəmizləmə və yenidənqurma işləri aparılır.

Xatırlatma

Azərbaycan Aİ ilə əsası 2009-cu ildə qoyulan "Şərq Tərəfdaşlığı" proqramı çərçivəsində əməkdaşlıq edib. Proqrama Azərbaycandan başqa Ukrayna, Gürcüstan, Moldova, Ermənistan və Belarus daxil idi.

Əvvəlcə Ukrayna, Moldova və Gürcüstanla assosiativ saziş imzalayıblar. Sonradan onlara namizəd statusu verilib. Lakin Gürcüstanda "xarici agentlər", cinsi azlıqlara dair mübahisəli qanunlar və ötən il kütləvi etirazlar doğuran parlament seçkilərdən sonra bu ölkə ilə danışıqlar dayandırılıb.

Belarus isə lap əvvəldən Aİ ilə əməkdaşlığı dayandırmışdı.

Qalan ölkələrdən Ermənistanla isə illər öncə tərəfdaşlıq sazişi imzalanıb. Azərbaycanla da hələ 2017-ci ildə belə danışıqlar başlasa da, hələlik, real nəticə yoxdur.

Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının azalması ölkəyə gətirilən yeyinti məhsullarında artım ilə müşayiət olunur.

Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, bu ilin yanvar-avqust aylarında Azərbaycanda 9 milyard 424 milyon manat dəyərində kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edilib. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 0.8 faiz azdır. Azalma bitkiçilik məhsullarında özünü göstərib.

Nəticədə ölkəyə ərzaq məhsullarının idxalı artmaqdadır. Dövlət Gömrük Komitəsinin (DGK) məlumatına görə, bu ilin səkkiz ayında Azərbaycana idxal olunan yeyinti məhsullarının dəyəri 1 milyard 666 milyon 262 min ABŞ dollarına bərabər olub. Bu, ötən ilin analoji dövrünə nisbətən 8.6 faiz çoxdur.

Amma ət idxalında azalma var. Əvəzində xaricdən süd alışı artıb. Elə son bir ildə Azərbaycanda südlə müqayisədə ətin qiymətlərində daha çox artım müşahidə edilir.

Xatırlatma

2015-ci ildə dünyada neftin kəskin ucuzlaşmasından sonra Azərbaycan hökuməti iqtisadi şaxələnməni qarşıya başlıca məqsəd olaraq qoymuşdu. Amma Azərbaycanda hələ də ixracın 90 faizi neft və qazın payına düşür. Bununla belə, istər 2023 və istərsə də 2024-cü ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatında az da olsa, artımdan bəhs edilirdi.

Azərbaycan müdafiə naziri Zakir Həsənov Çin Xalq Respublikasının milli müdafiə naziri Don Cunun dəvəti ilə 12-ci Syanşan Forumunda iştirak etmək üçün Pekində səfərdədir.

Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin (AMN) məlumatına görə, sentyabrın 18-də o, "Beynəlxalq düzənin qorunması və dinc inkişafın təşviqi" şüarı ilə keçirilən 12-ci Pekin Syanşan Forumunun rəsmi açılış mərasimində iştirak edib.

Forum çərçivəsində Z.Həsənov çinli həmkarı admiral D.Cun və Mərkəzi Hərbi Şuranın Avadanlıqların İnkişafı Departamentinin direktoru general Şu Şueçin ilə görüşüb.

"Keçirilən görüşlər zamanı ölkələrimiz arasında hərbi əməkdaşlığın cari vəziyyəti və inkişaf perspektivləri müzakirə edilib, həmçinin qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələlərə dair ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb", - məlumatda əlavə edilir.

Forum sentyabrın 19-dək davam edəcək.

Xatırlatma

Son illər Azərbaycan və Çin arasında həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan yaxınlaşma müşahidə edilir. 2024-cü il iyulun 3-də "Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında Birgə Bəyannamə" qəbul edilib. Bu il isə "Azərbaycan ilə Çin arasında ümumvətəndaş pasportlarına malik vətəndaşların vizadan qarşılıqlı azad edilməsi haqqında Saziş" qüvvəyə minib.

Çin Azərbaycanın idxalında birinci yeri tutur. Eyni zamanda, Azərbaycan Çinin əsas rol oynadığı bir sıra beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlığı da gücləndirib. Amma Azərbaycan müxalifəti hesab edir ki, Çin, Rusiya kimi ölkələrlə əlaqələri inkişaf etdirməkdənsə, Qərbə inteqrasiya prosesini sürətləndirmək lazımdır.

ABŞ senatorları iqtisadçı professor Qubad İbadoğluya azadlıq tələb edirlər. Respublikaçı Tomas Tillis və demokrat Dik Durbinin hazırladığı qətnamədə Azərbaycan hökumətinin Q.İbadoğlu ilə rəftarı pislənilir, onu dərhal azad etmək çağırışı yer alır.

Senatorlar qeyd edirlər ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişləri üzrə son diplomatik proqres Cənubi Qafqazda daha sabit və firavan gələcəyə ümidlər yaradır. Bu tərəqqi isə Azərbaycanın qlobal tərəfdaşlıqlarını gücləndirmək və beynəlxalq normalara sadiqliyini nümayiş etdirməsi üçün mühüm fürsət açır.

"Amma Azərbaycanda əsassız həbs və insan hüquqları pozuntuları davam etdikcə bu proqres tam gerçəkləşdirilə bilməz", – senatorlar yazırlar.

İndiyədək ayrı-ayrı ABŞ senatorları, eləcə də Nümayəndələr Palatasının üzvləri bir neçə dəfə iqtisadçı professor Q.İbadoğluya azadlıq tələb ediblər.

ABŞ Konqresinə daha öncə də bu tələblə qətnamələr təqdim olunub.

Xatırlatma

Q.İbadoğlu 2023-cü il iyulun 23-də həbs edilib, saxta pul hazırlamaqda ittiham olunub. Onun təşkilatının ofisindən 40 min dollar tapıldığı, bunun bir hissəsinin saxta olduğu iddia edilib. Təqsirləndirilən professor isə bu pulların ofisə elə hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları tərəfindən atıldığını bəyan edib. İstintaqın gedişində Q.İbadoğluya Cinayət Məcəlləsinin 167-3.1-ci (dini ekstremist materialları hazırlama, saxlama, yayma) maddəsiylə ittiham verilsə də, o bu ittihamı da qəbul etməyərək cinayət işində yazılanların yalanlayıb.

Q.İbadoğlu ötən il aprelin 22-də ev dustaqlığına buraxılıb, daha sonra onun haqqında polis nəzarətinə vermə qətimkan tədbiri seçilib. Avqustda isə onunla bağlı cinayət işi ümumi işdən ayrılıb.

Q.İbadoğluya qarşı cinayət işi çərçivəsində saxlanmış iqtisadçı Fazil Qasımova isə 9 il həbs cəzası kəsilib.

Q.İbadoğlunun qardaşı Qalib Bayramova qarşı bu il cinayət işi açılıb.

Hazırda Azərbaycanda 30-dək jurnalist, fəal müxtəlif iqtisadi ittihamlarla həbsdədir. Onlar ittihamları siyasi sayır, tənqidçi, araşdırmaçı fəaliyyətlərinə görə cəzalandırıldıqalrını deyirlər.

Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə siyasi motivli həbslərin olmadığını bildirir.

Bu ilin səkkiz ayında Bakıda 25 minə yaxın piyada cərimələnib. Bu barədə bu gün, sentyabrın 17-də Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzi (NİİM) məlumat yayıb.

Məlumatda qeyd edilir ki, 2025-ci ilin səkkiz ayı ərzində piyadalar üçün nəzərdə tutulmuş yerlərdən istifadə etməyən 24 min 519 piyada barəsində inzibati xəta haqqında protokol tərtib olunub.

Bakı şəhərində piyadaların cərimələnməsi ilə bağlı bundan əvvəl də statistikalar açıqlansa da, bu məlumatlarda ardıcıllığa əməl edilməyib. Ona görə də Azərbaycan paytaxtında piyadaların cərimələnməsi statistikasında artım və azalma illər üzrə tam bəlli deyil. Amma son illər piyadalarla bağlı cərimələrin məbləği təqribən iki dəfə artırılıb.

NİİM 2011-ci ildə yaradılıb. Məqsəd paytaxt Bakıda nəqliyyat sisteminin təkmilləşdirilməsi, nəqliyyat xidmətlərinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ictimai nəqliyyatın hərəkətinin tənzimlənməsi və hərəkət marşrutlarının optimallaşdırılmasına nəzarətin təmin edilməsi olub. Hərçənd, bir sıra ekspertlərin fikrincə, bu sistemin qurulmasına böyük pullar sərf edilsə də, o, qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olmayıb.

Azərbaycan neftinin ixrac qiymətində düşüş davam edir.

Rəsmi AZƏRTAC-ın məlumatına görə, bununla bağlı rəqəmi sentyabrın 17-də Azərbaycan Mərkəzi Bankında (AMB) keçirilən mətbuat konfransında qurumun Statistika departamentinin direktoru Samir Nəsirov dilə gətirib. O deyib ki, bu ilin əvvəlindən Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatları 6.7 milyard ABŞ dolları artaraq 77.7 milyard ABŞ dollarına çatıb.

Bundan başqa, onun sözlərinə görə, hesabat dövründə Azərbaycanın ixrac etdiyi neftin orta qiyməti 70.7 ABŞ dolları, təbii qazın min kubmetrinin qiyməti isə 301 ABŞ dolları təşkil edib.

Halbuki, 2025-ci ilin birinci yarısında Azərbaycan neftinin bir barelinin orta ixrac qiyməti 73.8 ABŞ dollarına bərabər olub.

Son açıqlanan rəqəm büdcədə neftin bir barelinin götürülmüş qiymətindən (70 ABŞ dollar) cüzi yüksəkdir.

Müstəqil iqtisadçılar hesab edirlər ki, neftin qiymətlərində düşüş davam edərsə, bu, Azərbaycan dövlət büdcəsinin icrasında problemlər yarda bilər. Onlar vurğulayırlar ki, Azərbaycan ixracının 90 faizi neft və qazın payına düşür.

Sentyabrın 17-də "Azeri Light" markalı neftin bir barelinin qiyməti əvvəlki günlə müqayisədə 1.25 dollar və ya 1.8 faiz azalaraq 70.68 dollar olub.

"Azeri Light" neftinin ən aşağı qiyməti 2020-ci il aprelin 21-də (15.81 ABŞ dolları), maksimal qiyməti isə 2008-ci ilin iyulunda (149.66 ABŞ dolları) qeydə alınıb.

"Benfika" klubu UEFA Çempionlar Liqasının əsas mərhələsinin "Qarabağ"a uduzduqları ilk oyunundan sonra baş məşqçisi Brunu Laje ilə yollarını ayırıb.

Bu barədə Lissabon təmsilçisinin prezidenti Ruy Koşta açıqlama verib.

O, bunun üçün təəssüfləndiyini bildirib.

Funksioner həftəsonunadək yeni baş məşqçinin təyin ediləcəyini sözlərinə əlavə edib.

"Qarabağ" səfərdə rəqibini 3:2 hesabı ilə üstələyib.

Çempionlar Liqası: 'Qarabağ' səfərdə 'Benfika'nı məğlub edib

Ağdamın "Qarabağ" klubu səfərdə "Benfika"nı məğlub edib.
Qurban Qurbanovun yetirmələri ilkin olaraq hesabda 2:0 geri düşsə də, 90 dəqiqənin sonuna qədər geridönüş etməyi bacarıb - 2:3.
Ev sahiblərinin heyətində qolları Entso Barrenetsea və Vangelis Pavlidis vurub.
"Qarabağ"ın heyətində isə Leandro Andrade, Kamilo Duran və Aleksey Kaşuk fərqlənib.
Azərbaycan çempionu tarixində ikinci dəfə idi ki, UEFA Çempionlar Liqasında Liqa mərhələsinə vəsiqə qazanmışdı.8 il əvvəl həmin mərhələdə “Qarabğ” yalnız iki xal qazanmışdı. Bu dəfə isə Ağdam təmsilçiləri ilk görüşündəcə 3 xala yiyələnib Bu mərhələdə “Qarabağ”ı daha 7 oyun gözləyir. Azərbaycan çempionunun sonrakı rəqibləri "Liverpul" (İngiltərə), "Napoli" (İtaliya), "Atletik" (İspaniya), "Çelsi" (İngiltərə), "Ayntraxt" (Almaniya), "Ayaks" (Niderland) və "Kopenhagen"dir (Danimarka)
Final uğrunda ümumilikdə 36 klub mübarizə aparır. Səkkiz oyunun nəticələrinə görə 36 klub arasında 1-8 yerləri tutan komandalar növbəti mərhələyə birbaşa vəsiqə qazanacaqlar. 9-24 yerlər arası qərarlaşan klublar isə püşkdən asılı olaraq bir görüşlük oyunlar keçirəcəklər. Qalib səkkiz klub da ilk səkkiz yeri tutan komandalara qatılacaq.

25-36 yerləri tutan klublar isə mübarizəni dayandırmış olacaqlar.

Baş Prokurorluq sentyabrın 16-da orta məktəbdə şagirdin öldürülməsi ilə bağlı cinayət işi başlandığını bildirib. Cəlilabad rayonunda yetkinlik yaşına çatmayan N.M. (şərti) təhsil aldığı tam orta məktəbdə öldürülüb. Rayon prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 124.1-ci (ehtiyatsızlıqdan adam öldürmə) maddəsi ilə cinayət işi başlandığı bildirilir.

“APA” informasiya agentliyi hadisənin rayonun Xəlilabad kənd tam orta ümumtəhsil məktəbində baş verdiyini, 11-ci sinif şagirdinin sinif yoldaşına xəsarət yetirdiyini yazıb. Xəsarət alan yeniyetmənin xəstəxanada ölüdüyü bildirilir. Agentlik hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən məktəblinin saxlanıldığını qeyd edib.

AzadlıqRadiosu faciəvi insidentlə bağlı əlavə informasiya ala bilməyib.

Ötən ilin yanvarında Gəncədə 8 saylı tam orta məktəbin qarşısında məktəbin 11-ci sinif şagirdini məktəbə daxil ola bilməyən kənar şəxsin bıçaqladığı deyilirdi. Şagirdin həyatını xilas etmək mümkün olmamışdı. Faktla bağlı Cinayət Məcəlləsinin 120.1-ci (qəsdən adam öldürmə) maddəsi ilə cinayət işi başlandığı açıqlanmışdı.

Azərbaycan hökuməti qarşıdakı illərdə də manatın məzənnəsini sabit saxlamağı hədəfləyir.

İqtisadiyyat Nazirliyinin təqdim etdiyi makroiqtisadi proqnozlarda 2026- 2029-cu illər üzrə manatın ABŞ dollarına qarşı məzənnəsi sabit, cari ilin səviyyəsində götürülüb.

Hazırda rəsmi olaraq 1 ABŞ dolları 1.70 manata bərabərdir. Bu məzənnə 2017-ci ilin yazından dəyişməz qalır.

2015-ci ildə isə Azərbaycanda ardıcıl iki devalvasiya baş verib və nəticədə manat iki dəfədən çox dəyər itirib.

Amma Azərbaycanda bir çox müstəqil iqtisadçılar deyirlər ki, manatın məzənnəsi reallıqda neftin dünya qiymətlərindən asılıdır və hökumətin proqnozları bir növ nisbi xarakter daşıyır.

Bu gün, sentyabrın 16-da Azərbaycan neftin bir bareli 69 dollar civarında qərarlaşıb. 2025-ci il dövlət büdcəsində neftin bir barelinin ixrac qiyməti isə 70 dollar götürülüb. Bu ilin yeddi ayı ərzində Azərbaycan neftinin orta qiyməti 73.6 ABŞ dollarına bərabər olub.

İqtisadçılar hesab edirlər ki, neftin qiymətlərində düşüş sürətlənərsə, bu, büdcənin icrasında problemlər yarada bilər. Onların fikrincə, neftin qiymətlərində düşüş uzunmüddətli olarsa, növbəti devalvasiya belə qaçılmaz olacaq.

2026-cı ildə Azərbaycan dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 423 milyon, xərcləri isə 41 milyard 548 milyon manat proqnozlaşdırılır.

Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin "Azərbaycan Respublikasının 2026-cı ilin dövlət və icmal büdcələrinin ilkin göstəricilərinə dair açıqlama"sında bildirilir.

Bu ilin büdcə sənədi ilə müqayisədə gəlirlərdə 0.2, xərclərində isə 0.3 faiz artım var.

Gələn ilə aid layihədə büdcə kəsrində də artım var. Sənəddə kəsir 3 milyard 125 milyon manat proqnozlaşdırılır. Bu də bu ilə aid eyni göstəricidən 2.4 faiz çoxdur.

Sənəddə neftin bir barelinin ixrac qiyməti 65 dollar göstərilib. Bu isə builki büdcə ilə müqayisədə neftin bir barelinə görə 5 dollar azalma deməkdir. Azərbaycanın ixracının 90 faizi neft və qazın payına düşür.

Layihədə bu il ilə müqayisədə bəzi vergi sahələri üzrə gəlirlərin artırılması proqnozlaşdırılır. Nəticədə növbəti il büdcə gəlirlərinin 62 faizə yaxını vergi və gömrük xətti ilə daxil olmalıdır. Bu, həm Dövlət Vergi Xidməti, həm də Dövlət Gömrük Komitəsi xətti ilə daxilolmaların bu il ilə müqayisədə artırılacağından xəbər verir.

Sənəddə diqqət çəkən daha bir məqam müdafiə və milli təhlükəsizlik üzrə xərclərdəki artımdır. 2026-cı ildə həmin sahələrə 8 milyard 714.8 milyon manat ayrılması proqnozlaşdırılır. Müdafiə və milli təhlükəsizlik üzrə xərclər 2025-ci illə müqayisədə 318.5 milyon manat, yaxud 3.8 faiz çox olacaq. Bunun əvəzində bəzi sahələr, məsələn, kənd təsərrüfatı üzrə xərclərin azaldılması nəzərdə tutulur.

2025-ci il yanvarın 1-də Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) üzrə işçilərin faktiki sayı 48 min 69 nəfər təşkil edib.

Bu barədə SOCAR-ın yeni açıqlanan 2024-cü il hesabatında bildirilir.

Vurğulanır ki, 48 min 69 nəfərdən 5 min 798-i rəhbər işçi, 8 min 471-i mütəxəssis, 729-u texniki icraçı və 33 min 71-i fəhlədir. O cümlədən 17 min 805 nəfəri ali təhsillidir

Bu açıqlamanın əvvəlki illərə aid hesabatlarla müqayisəsi göstərir ki, SOCAR-da işçi sayı son bir ildə 251, beş ildə 3 min 627, 10 ildə isə 6 min 645 ştat azalıb.

Xatırlatma

SOCAR Azərbaycanın milli neft şirkətidir. Şirkət Azərbaycan prezidentinin 1992-ci ildə imzaladığı fərmanla yaradılıb.

Məqsəd kimi ölkənin neft sərvətlərindən istifadəni vahid dövlət siyasəti əsasında həyata keçirmək, neft sənayesinin idarəetmə strukturunu təkmilləşdirmək və yanacaq-enerji kompleksinin inkişafını təmin etmək göstərilir.

SOCAR-ın fəaliyyəti, əsasən, altı sahəni - neft-qaz yataqlarının kəşfiyyatını, hasilatını, emalını, neft kimyasını, enerjidaşıyıcıların nəqlini və xidmətlərin göstərilməsini əhatə edir.