Azərbaycan xəbərləri
Azərbaycanda yeni dərman zavodu tikilir
Yanvarın 16-sı Bakıdakı Pirallahı Sənaye Parkında «Caspian Pharmed» əczaçılıq zavodunun təməlqoyma mərasimi keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, təməlqoyma mərasimində İran İslam Respublikasının kooperasiya, əmək və sosial rifah naziri Ali Rabiei və Azərbaycanın iqtisadiyyat naziri Şahin Mustafayev iştirak ediblər.
Layihənin tərəfdaşları TPICO (İran İslam Respublikası) 49 faiz, «Azersun Holdinq» 26 faiz, Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti 25 faiz pay sahibinə malikdirlər. Layihə 3 mərhələdən ibarət olacaq.
Birinci mərhələdə həb, kapsul, ikinci mərhələdə ampula, flakon, üçüncü mərhələdə isə antibiotik dərmanlarının istehsalı həyata keçiriləcək.
Birinci mərhələdə zavodun istehsal gücü ildə 200 milyondan çox həb və kapsula, 54 təsiredici maddə, 84 adda dərman preparatı olmalıdır.
Təməlqoyma mərasimi çərçivəsində səhmdarlar arasında saziş imzalanıb.
XATIRLATMA
Ötən il noyabrın 2-də Pirallahı Sənaye Parkında ilk dərman zavodunun inşasına başlanıb. Bu Azərbaycan-Rusiya birgə əczaçılıq zavodu 2020-ci ildə tam istehsalat gücünə çatmalıdır.
Pirallahı Sənaye Parkında zavodun təməlqoyma mərasimində iştirak edən iqtisadiyyat nazir Ş.Mustafayev layihənin mərhələlər şəklində davam edəcəyini bildirmişdi: «Bu ilin sonundan etibarən infrastruktur işləri, gələn ildən isə istehsalat sahələrinin tikintisi başlayacaq. Zavod tam istehsalat gücünə 2020-ci ildə çatacaq».
Bütün xəbərləri izləyin
Azərbaycanda yaşayış minimumu 5 faiz artır, istək 100 faiz idi
Azərbaycanda yaşayış minimumu artır. Bu, "Azərbaycan Respublikasında 2026-cı il üçün yaşayış minimumu haqqında" qanun layihəsində əksini tapıb.
Gələn il ölkə üzrə yaşayış minimumunun 15 manat - təxminən 5.3 faiz artırılması nəzərdə tutulur.
Sənədə əsasən, 2026-cı ildə yaşayış minimumu ölkə üzrə 300 manat (+5.3 faiz), əməkqabiliyyətli əhali üçün 317 manat (+4 faiz), pensiyaçılara 245 manat (+5.6 faiz), uşaqlara isə 260 manat (+5.7 faiz) məbləğində müəyyən ediləcək.
Layihə qəbul ediləcəyi təqdirdə, 2026-cı il yanvarın 1-dən qüvvəyə minəcək.
Müstəqil iqtisadçılar isə bundan əvvəl demişdilər ki, əslində Azərbaycanda yaşayış minimumu təqribən iki dəfə artırılmalıdır.
Yaşayış minimumu qida, geyim və s. yaşamaq üçün vacib olan şeyləri almağa kifayət edəcək məbləği nəzərdə tutan əməkhaqqıdır.
Gələn il yol vergisi 3 dəfədən çox artacaq
Gələn ilin büdcəsində müxtəlif sahələr üzrə vergilərin artacağı gözlənilir. Onlardan xüsusilə yol vergisi üzrə artım diqqət çəkir.
Hesablama Palatasının 2026-cı il büdcə layihəsi ilə bağlı rəyində bildirilir ki, növbəti ildə yol vergisi üzrə proqnoz 334.4 milyon manat nəzərdə tutulur. Bu göstərici 2025-ci ilin proqnozu ilə müqayisədə 228.6 milyon manat və ya 3.2 dəfə çoxdur.
"Yol vergisinin artırılması növbəti ildən İcbari Tibbi Sığorta Fondunun gəlir mənbələri ilə bağlı dəyişikliklərdən irəli gəlir. Belə ki, avtomobil benzini, dizel yanacağı və maye qazın idxalı və daxili istehlakından toplanaraq Fonda yönəldilən vəsaitlər dövlət büdcəsinə yönəldiləcək. Eyni zamanda, bu vergi növü üzrə vergi dərəcələrinin artırılması da proqnoz məbləğinin artırılmasına təsir edən amillərdəndir", - rəydə vurğulanır.
Yol vergisi nədir?
Yol vergisi xarici dövlətlərin avtonəqliyyat vasitələrinə ölkə ərazisinə daxil olduqda, yaxud çıxdıqda tətbiq edilir. Həmçinin, ölkə ərazisində avtomobil benzininin, dizel yanacağının, maye qazın istehsalı və ya idxalı ilə məşğul olan şəxslər yol vergisi ödəyiciləridir.
Layihədə 2026-cı ildə Dövlət Vergi Xidmətinin xətti ilə daxilolmalar dövlət büdcəsi gəlirlərinin 43.8 faizini və ya 16 milyard 821 milyon manat təşkil edəcək. Bu da cari ilin təsdiq olunmuş göstəricisindən 1 milyard 321 milyon manat və ya 8.5 faiz çoxdur.
2026-cı il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 609 milyon manat, xərcləri 41 milyard 703 milyon manat müəyyən edilib. Gələn il dövlət büdcəsinin gəlir və xərclərində bir neçə yüz milyon manatlıq artım proqnozlaşdırılır.
Sabirabad xəstəxanasının şöbə müdiri hakim qarşısına çıxarılacaq
Baş Prokurorluq bildirir ki, saxta diaqnozlarla və tibbi müayinədən keçirilmədən əlilliyin verilməsi əvəzində rüşvət almaqda şübhəli sayılan vəzifəli şəxslər barədə ibtidai istintaq tamamlanıb.
Rəsmi açıqlamada söhbət, əsasən, Sabirabad rayon Mərkəzi Xəstəxanasının Poliklinika şöbəsinin müdiri və Həkim məsləhət komissiyasının üzvü olmuş Əlişir Əliyevdən gedir. Vurğulandığına görə, onun "e-tabib" sisteminə tibbi diaqnozlara dair yalan məlumatlar daxil edib Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinə göndərmək müqabilində xəstəlikdən əziyyət çəkməyən şəxslərdən rüşvət almasına şübhələr yaranıb: "Əlişir Əliyevə Cinayət Məcəlləsinin 308.2 (ağır nəticələrə səbəb olan vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə), 311.3.2, 311.3.3 (təkrarən və külli miqdarda rüşvət alma) və 313-cü (vəzifə saxtakarlığı) maddələri ilə ittiham elan edilib, ...barəsində istintaq orqanının qərarı ilə polisin nəzarəti altına vermə qətimkan tədbiri seçilib".
Cinayət işi baxılması üçün aidiyyəti üzrə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə göndərilib.
İttihama Ə.Əliyev və ya onun vəkilindən münasibət almaq mümkün olmayıb. Həmin maddələrlə şəxsə 12 ilə qədər həbs cəzası verilə bilər.
Xatırlatma
Rəsmilərin bildirməsinə görə, son illər ölkədə bir neçə yüz min saxta əlillik dərəcəsi ləğv edilib. Onlar bunu əlilliyin təyin edilməsində yol verilən pozuntuların aradan qaldırılması ilə izah edirlər. Amma bəzi şikayətlərə görə, bu proses zamanı "qurunun oduna yaş da yanır", haqlı yerə əlillik dərəcəsi almış insanlar bundan məhrum edilirlər. Üstəlik, ekspertlərin fikrincə, son illər Azərbaycanda əlillik dərəcəsi almaq qanunvericilikdə də çətinləşdirilib. Onlar bunu ölkəyə gələn neft pullarının azalması, hökumətin "qənaət" tədbirləri ilə əsaslandırırlar.
Palata: AzTV-də 26 milyon manatlıq yanlışlığa yol verilib
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti (AzTV) fəaliyyətində dövlət vəsaitlərinin və əmlakın idarə olunması zamanı yanlışlığa yol verib.
Bu barədə "Azərbaycan Respublikasının 2026-cı il dövlət büdcəsinin layihəsinə Hesablama Palatasının rəyi"ndə bildirilir.
Sənəddə deyilir ki, audit nəticəsində AzTV-də əmək müqaviləsi ilə işləyən işçilərə əməkhaqqı kimi ödənilməli olan vəsaitlərin qonorar adı ilə rəsmiləşdirildiyi müəyyən edilib. Ümumi məbləğ 26 milyon manat təşkil edir — bunun 11.3 milyonu 2023-cü ildə, 11.6 milyonu 2024-cü ildə, 3.1 milyonu isə 2025-ci ilin ilk rübündə ödənilib.
Hesablama Palatası vurğulayıb ki, bu, əmək münasibətlərinin mülki-hüquq münasibətləri kimi yanlış təsnif edilərək Əmək Məcəlləsi və Vergi Məcəlləsinin şərtləri ilə uyğunsuzluqlara səbəb olub, nəticə etibarilə məcburi sosial ayırmaların tam həcmdə tutulmaması işçilərin sosial təminat hüquqlarını məhdudlaşdırıb.
AzTV-dən cavab
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" QSC-dən "Qafqazinfo"ya bildirilib ki, qonorar sistemindən tam imtina və maaşların yalnız əməkhaqqı formasında ödənilməsi ilə bağlı Hesablama Palatası ilə müzakirələr aparılır: "Prosesin çətin tərəfi odur ki, televiziya yarandığı gündən maaş və qonorar sistemi ilə işləyib. Əməkdaşlar ortaya qoyduğu məhsulun sayına və keyfiyyətinə əsasən həm maaş, həm də qonorar alıblar. Düşünürük ki, qonorar sisteminin tamamilə yığışdırılması, vahid və standart ödəniş sisteminin yaradılması məhsuldarlığa, işin keyfiyyətinə mənfi təsir edəcək".
Habelə vurğulanıb ki, istənilən halda, əmək münasibətlərinin düzgün tənzimlənməsi və qonorar sistemindən birdəfəlik imtina ilə bağlı məsələ gündəlikdədir və yaxın zamanlarda bu problem aradan qaldırılacaq: "Tam maaş sisteminə keçid prosesi ötən ildən başlayıb. QSC-də əməkdaşların sayını nəzərə alsaq, məsələnin gələn il tam olaraq həll olunacağını söyləyə bilərik".
Xatırlatma
Hesablama Palatası 2001-ci ildən fəaliyyət göstərir. Hər il Milli Məclisə hesabat verməli olan bu qurum dövlət büdcəsinin həm gəlirlərinə, həm də xərclərinə nəzarət etməlidir. Ölkə parlamentindən fərqli olaraq bəzi müxalif qüvvələr onun fəaliyyətini tam yetərli saymır. Onlar hesab edirlər ki, bu qurum büdcə vəsaitlərinin mənimsənilməsinə aid ciddi pozuntuların üzərinə qətiyyətlə gedə bilmir. Hərçənd, Palata rəhbərliyi belə fikirləri qəbul etmir.
'Mətbuat azadlığının düşmənləri' siyahısında İlham Əliyevin də adı var
Noyabrın 2-də dünyada Jurnalistlərə qarşı Cinayətlərə görə Cəzasızlığa Son Qoyulması Günü qeyd olunur. "Sərhədsiz Reportyorlar" (RSF) təşkilatı 2025-ci ildə jurnalistlərə və informasiya azadlığına hücum edən 34 "mətbuat azadlığı yırtıcısı"nın profilini hazırlayıb.
Qurum siyahıda olanları mətbuat azadlığına nifrətin birləşdirdiyini yazır. Onların metodları fərqlənsə də, məqsədləri eynidir: müstəqil media səslərini susdurmaq, xəbər və informasiya hüququnu tapdalamaq. Sükutu təmin edən vasitələr isə qətl, həbs, şantaj, propaqanda, troll ordusudur, - RSF bildirir.
RSF-in siyahısında Çin Kommunist Partiyası və başçısı Si Cinpin, Səudiyyə Ərəbistanının de-fakto lideri Məhəmməd bin Salman, Rusiya prezidenti Vladimir Putin, Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko, İranın ali dini lideri Əli Xamenei, Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanın adları yer alıb. Onların hər biri bu il jurnalistlərə və mediaya qarşı güclü təqiblərlə fərqlənə biliblər.
İsrail ordusu, Myanmanın Dövlət Sülh və Təhlükəsizlik Şurası, Burkina Fasonun hərbi xuntası da siyahıdadır.
2025-ci ildə mətbuat azadlığının ovuna çıxanların texnologiyadan getdikcə daha çox istifadə etdiyi vurğulanır. Məsələn, amerikalı milyarder İlon Mask X sosial mediasından jurnalistlərin təqibi üçün yararlanır.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev də RSF-in "mətbuat azadlığının düşmənləri" siyahısındadır.
2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30-dan çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifarişlə izah edirlər. Sonradan çoxunun ittihamı ağırlaşdırılıb.
Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladığı siyahılara görə, indi Azərbaycan həbsxanalarında 390-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslarla həbs edilmir. Onlar iddia edirlər ki, həmin siyahılarda adları yer alanlar törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb olunublar.
Amma beynəlxalq insan haqları qurumları da hakimiyyəti azad səslərə qarşı təqibləri dayandırmağa, haqsız tutulanları buraxmağa çağırır.
Fərid Mehralızadə beynəlxalq mətbuat azadlığı mükafatına layiq görülüb
ABŞ Milli Mətbuat Klubunun 2025-ci il üzrə Con Obyuşon Mətbuat Azadlığı Mükafatı ABŞ Qlobal Media Agentliyi (USAGM) ilə əlaqəli doqquz məhbus jurnalistə təqdim olunacaq. Agentliyin bu ilin əvvəlində ləğvindən sonra onlar hələ də həbsdədirlər.
AzadlıqRadiosunun jurnalisti, iqtisadçı Fərid Mehralızadə də mükafatçılar arasındadır.
F.Mehralızadə hazırda "AbzasMedia" korrupsiya araşdırmaları nəşrinə qarşı cinayət işi üzrə 9 il həbs cəzası çəkir. O, qaçaqmalçılıq və digər iqtisadi cinayətlərdə təqsirli bilinib. F.Mehralızadə və bu cinayət işi üzrə həbs olunmuş digər jurnalistlər ittihamları qəbul etmirlər, araşdırmaçı və tənqidçi fəaliyyətlərinə görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər.
Milli Mətbuat Klubunun direktorlar şurasının bəyanatında deyilir ki, mükafatın məqsədi həm də ABŞ hökumətinin söz azadlığı ideallarını təbliğ edən fəaliyyətlərinə görə həbs olunan reportyorları qoruya bilməməsinə diqqət çəkməkdir.
"Onların həbsi Amerikanın azadlığa sadiqliyinə inanan hər kəsi qəzəbləndirməlidir", - Klubun prezidenti Mayk Balzamo bildirib. "Bu reportyorlar Amerikanın şəffaflıq və söz azadlığı dəyərlərini təbliğ edirdilər, lakin unuduldular. Onları atıb getmək ölkəmizin nüfuzuna ləkədir və mətbuat azadlığını qorumaqdan geri çəkildiyimiz zaman nə baş verdiyinin xatırladıcısıdır".
USAGM əvvəllər Birləşmiş Ştatların dəstəyi ilə xaricdə fəaliyyət göstərən müstəqil media qurumlarını maliyyələşdirirdi. Tənqidçilərin sözlərinə görə, onun ləğvi onlarla jurnalisti repressiyalar qarşısında həssas vəziyyətdə qoyub və ABŞ hökumətini onların azadlığa buraxılmasına nail olmaq imkanından məhrum edib.
2025-ci ilin martında ABŞ prezidenti Donald Tramp büdcə xərclərinin optimallaşdırılması məqsədilə yeddi dövlət agentliyinin maliyyəsinin azaldılmasını nəzərdə tutan fərman imzalayıb. Bu qurumlar arasında USAGM də var idi.
2025-ci il üçün Obyuşon mükafatlarının təqdimatı dekabrın 9-da Vaşinqtonda olacaq.
Araik Arutyunyan və daha 14 nəfərin işi üzrə məhkəmə istintaqı yekunlaşdı
Bakıda həbsdə olan Qarabağ separatçıları – "Dağlıq Qarabağ Respublikasının prezidenti" olmuş Araik Arutyunyan, Arkadi Qukasyan, Bako Saakyan, keçmiş "xarici işlər naziri" Davit Babayan, "parlament sədri" Davit İşxanyan və digərlərindən ibarət 15 nəfərin məhkəməsi yekunlaşır.
Onların işinə baxan Bakı Hərbi Məhkəməsinin hakimlər kollegiyası oktyabrın 31-də məhkəmə istintaqının tamamlanması barədə qərar qəbul edib.
Noyabrın 3-də keçiriləcək növbəti məhkəmə iclasında prokurorlar çıxış edəcək, təqsirləndirilən şəxslərə cəza istəyəcəklər.
Harutyunyan və onunla mühakimə olunan daha 14 nəfərə 2 min 548 epizod üzrə terrorçuluq, soyqırımı, təcavüzkar müharibə başlama, işgəncə, qəsdən adam öldürmə də daxil, onlarla maddə ilə ittiham verilib. Bu maddələrdə 20 ilədək və ya ömürlük həbs cəzası nəzərdə tutulub.
Məhkəmə önünə çıxarılan 15 nəfərin bir neçəsi özünü qismən təqsirli bildiyini deyib, bəziləri isə, ümumiyyətlə, təqsirli bilməyib.
Qarabağdakı keçmiş separatçı rejimin "dövlət naziri" olmuş milyarder Ruben Vardanyan isə tək mühakimə olunur. Onun da işinə Bakı Hərbi Məhkəməsinin sədri və iki hakimindən ibarət eyni kollegiya baxır.
Vardanyan məhkəmədə ifadə verməkdən imtina edib.
Xatırlatma
1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon işğal edilmişdi.
2020-ci ildə 44 günlük müharibə və 2023-cü ildə birgünlük hərbi əməliyyatlar nəticəsində Bakı bütün ərazilərində suverenliyini bərpa edib.
Bu il avqustun 8-də Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirləri Vaşinqtonda sülh sazişini paraflayıblar.
'Hürriyyət'in baş redaktoru Vüqar Məmmədov həbs edilib
Oktyabrın 31-də "Hürriyyət" qəzeti və "Hürriyyət TV"nin baş redaktoru Vüqar Məmmədov (Tofiqoğlu) hakim önünə çıxarılıb. Bu barədə "Hürriyyət" qəzeti məlumat yayıb.
Səbail rayon Məhkəməsinin qərarı ilə V.Məmmədov 3 ay 13 gün müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
Vurğulandığına görə, o, hədə-qorxu ilə pul tələb etməkdə ittiham olunur.
"Hürriyyət" Səbail rayon Məhkəməsinin bu qərarını sifarişli və tamamilə əsassız hesab edir.
30 oktyabr
'Hürriyyət TV'nin baş redaktoru Vüqar Məmmədov saxlanılıb
"Hürriyyət TV" internet televiziyasının, eyniadlı qəzetin baş redaktoru Vüqar Məmmədov (Tofiqoğlu) saxlanılıb.
AzadlıqRadiosunun məlumatına görə, oktyabrın 29-da Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin (DTX) əməkdaşları bu media orqanlarının yerləşdiyi redaksiyada əməliyyat keçirib. Redaksiyada axtarış aparılıb, kompüterlər, sənədlər götürülüb.
"Vüqar Məmmədovla yanaşı, başqa əməkdaşlar da saxlanılaraq DTX-ya aparılıb. Lakin onlar sonradan buraxılıb", – AzadlıqRadiosunun əldə etdiyi məlumatda bildirilir.
V.Məmmədovun saxlandığını onun yaxınları da AzadlıqRadiosuna təsdiqləyib. Əlavə ediblər ki, redaksiyadan sonra evdə də axtarış aparılıb.
"Hürriyyət"in redaksiyasında əməliyyat keçirilməsi, baş redaktorunun saxlanması barədə məlumatlara DTX-dan şərh almaq mümkün olmayıb.
V.Məmmədov 2023-cü ilin iyununda "Hürriyyət TV"nin efirində qadağan edilmiş məlumatın yayılmasında günahlandırılaraq 1 ay həbs olunmuşdu.
V.Məmmədov Azərbaycan Demokrat Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlunun, hazırda xaricdə yaşayan hüquqşünas Qurban Məmmədovun bacısı oğludur.
Q.Məmmədov barəsində Baş Prokurorluqda araşdırma gedir. O, bəzi digər mühacirlər kimi, dövlət əleyhinə və kütləvi iğtişaşlara çağırışlarda suçlanır.
Xaricdə yaşayan bəzi bloqerlər barədə bu və digər ittihamlarla qiyabi həbs qərarı çıxarılıb. Onlar ittihamları qəbul etmir, tənqidi çıxışlarına görə təqib olunduqlarını deyirlər.
Azərbaycan qızılın hesabına qeyri-neft ixracını artırıb
Azərbaycanın qeyri-neft ixracında birinci yeri qızıl tutur. Bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) "İxrac icmalı"nın oktyabr sayında bəhs edilir.
İcmalda bildirilir ki, 2025-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın qeyri-neft sektoru üzrə ixracı 2024-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 7.7 faiz artaraq 2.6 milyard ABŞ dolları təşkil edib: "İxrac edilmiş qeyri-neft sektoruna aid malların siyahısında qızıl (238 milyon ABŞ dolları) birinci olub. Bu siyahıda pomidor (tomat) (157.2 milyon dollar) ikinci, pambıq lifi (134.7 milyon dollar) isə üçüncü yerdə qərarlaşıb".
İİTKM-in bir il əvvəl yayılan icmalında isə deyilirdi ki, 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın qeyri-neft sektoru üzrə ixracı 2.5 milyard ABŞ dolları təşkil edib: "İxrac edilmiş qeyri-neft sektoruna aid malların siyahısında pambıq mahlıcı (150.7 milyon dollar) birinci olub. Bu siyahıda pomidor (tomat) (139.6 milyon dollar) ikinci, qızıl (115.3 milyon dollar) isə üçüncü yerdə qərarlaşıb".
İcmallardan bəlli olur ki, qeyri-neft sektorunun ixracında artım 100 milyon dollardır. Elə bu qədər də qızılın ixracında artım var.
Bu il dünyada qızıl təqribən 50 faiz bahalaşıb. Azərbaycan bu ilin əvvəlindən də qızıl idxalını kəskin artırıb.
Xatırlatma
2015-ci ildə dünyada neft kəskin ucuzlaşanda Azərbaycan hökuməti qeyri-neft sektorunda ixracı artırmağı qarşısına əsas vəzifə qoyduğunu açıqlamışdı. Amma ekspertlər hesab edirlər ki, keçən bu illər ərzində Azərbaycanın qeyri-neft ixracı əhəmiyyətli şəkildə artmayıb. Məsələn, onlar xatırladırlar ki, 2017-ci ilin doqquz ayında Azərbaycanın qeyri-neft sektoru üzrə ixracı 1 milyard 69 milyon ABŞ dollarına bərabər olmuşdu. Yəni 2.4 dəfə artım var. Amma elə bütünlükdə ölkənin ixracında da 2.4 dəfə artım olduğu vurğulanır. Nəticə etibarı ilə ixracın yenə 80-90 faizi neft və qazın payına düşür.
Eyni şəxs iki dəfədən artıq Vəkillər Kollegiyasının sədri seçilə biləcək
Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin sədrinin seçilməsi sahəsində məhdudiyyət ləğv olunur. Bu, Milli Məclisin bu gün, oktyabrın 31-də keçirilən iclasında müzakirəyə çıxarılan "Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında" qanuna təklif edilən dəyişiklikdə əksini tapıb.
Layihəyə əsasən, iki dəfədən artıq təkrarən Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin sədri seçilə bilmək məhdudiyyəti götürülür.
Qanun layihəsi səsverməyə çıxarılaraq üçüncü oxunuşda qəbul edilib.
Vəkillər Kollegiyasının Rəyasət Heyətinin sədri hazırda Anar Bağırovdur. O, bu vəzifəyə 2017-ci ildə seçilib. İkinci beş illik səlahiyyət müddəti 2027-ci ildə başa çatır.
Xatırlatma
Azərbaycan müstəqilliyinin ilk dönəmində bir şəxsin iki dəfədən artıq ölkə prezidenti seçilməsinə də məhdudiyyət var idi. 2009-cu ildə ölkə konstitusiyasına edilən dəyişikliklə bu məhdudiyyət aradan qaldırılıb. Nəticədə hazırkı prezident İlham Əliyev 2003-cü ildən ölkəyə rəhbərlik edir. Konstitusiyaya həmin dəyişiklikdən sonra ölkənin bir sıra qanunlarına da oxşar dəyişikliklər edilib. Bir sıra vəzifələrin, o cümlədən ombudsmanın seçilməsinə qoyulan məhdudiyyət aradan qaldırılıb.
Baş Prokurorluq Elton Məmmədova xəbərdarlıq edib
Baş Prokurorluq keçmiş deputat, Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) İşlər idarəsinin keçmiş müdiri, hazırda həmin qurumun Rəyasət Heyəti Aparatının Sosial xidmətlər şöbəsinin müdiri Elton Məmmədova rəsmi xəbərdarlıq verib.
Qurum bildirir ki, E.Məmmədovun Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsində istintaq edilən cinayət işi üzrə açıqlaması yayılıb: "Elton Məmmədov açıqlamasında istintaq orqanına çağrılmadığını, hər hansı qanun pozuntusuna yol vermədiyini qeyd edib və bu məzmunda mediada yayılan məlumatları yalan adlandırıb".
Qurum vurğulayır ki, "AMEA-da baş verən qanunsuzluqlar" ilə bağlı Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsində Cinayət Məcəlləsinin 179.4 (xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla israf etmə) və 308.2-ci (ağır nəticələrə səbəb olan vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə) maddələri ilə ibtidai istintaqı davam etdirilən cinayət işi üzrə 3 milyon manat büdcə vəsaitinin əsassız olaraq xərclənməsinə şübhələr yaranıb: "İstintaq tədbirləri nəticəsində əsassız olaraq xərclənmiş 3 milyon manat büdcə vəsaitinin Elton Məmmədov tərəfindən tam şəkildə dövlət büdcəsinə ödənilməsi təmin edilib".
Açıqlamaya görə, bununla yanaşı, mediada "həqiqətəuyğun olmayan, cəmiyyətdə çaşqınlıq yaradan" açıqlamalar yaydığına görə E.Məmmədov Baş Prokurorluğa dəvət olunub, ona qanunvericiliyin tələbləri izah edilməklə rəsmi xəbərdarlıq verilib.
Bu açıqlamaya E.Məmmədovdan münasibət almaq mümkün olmayıb. Bir neçə gün öncə bəzi saytlarda E.Məmmədova istinadla AMEA ilə bağlı cinayət işinə aid fikirlər yayılmışdı. "İddiaları araşdıran müvafiq icra orqanı var. Məni istintaqa cəlb etməyiblər... Ona görə də gözləməliyik ki, ədalətli araşdırma getsin, cinayətkar kimdirsə, cəzasını alacaq. Mən narahat deyiləm, mənə görə narahat olmayın", - E.Məmmədovun belə dediyi iddia edilirdi.
Xatırlatma
Bu vaxta qədər E.Məmmədovun adı bir sıra mübahisəli məsələlərdə hallanıb. Hətta bir neçə il öncə AMEA Hüquq şöbəsinin müdiri Kamal Əliyev (keçmiş hakim) E.Məmmədovun onu "cinayətkar" adlandırdığını bildirərək onun həbsini istəyirdi. Amma həmin iddianı məhkəmə qəbul etməmişdi.
2019-2022-ci illərdə AMEA-nın prezidenti olan, daha öncə 24 il Prezident Administrasiyasına rəhbərlik etmiş Ramiz Mehdiyev haqqında da bugünlərdə hakimiyyətə yaxın media orqanlarında cinayət işinin açıldığı bildirilir. Haqqında ev həbsi qərarı çıxarıldığı deyilən R.Mehdiyevin dövlətə xəyanət və başqa ittihamla üzləşdiyi vurğulanır. R.Mehdiyev iddialara münasibət bildirməyib.
Azərbaycanın dövlət borcunun faizlərinə milyonlar gedir
Bu ilin doqquz ayında dövlət büdcəsi hesabına təkcə xarici borclar üzrə 435.8 milyon ABŞ dolları məbləğində əsas borc, 191.8 milyon dollar isə faiz borcu ödənişləri həyata keçirilib.
Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin bu gün, oktyabrın 29-da bu ilin doqquz ayı üzrə dövlət borcuna dair hesabatında bildirilir.
Hesabata görə, bu il oktyabrın 1-nə Azərbaycanın dövlət borcu 25 milyard 365.1 milyon manat təşkil edib. Bunun 4 milyard 893.1 milyon dolları xarici dövlət borcunun payına düşür. Sənəddə vurğulanır ki, xarici dövlət borcunun təqribən 50 faizi beş ilə qədər ödənməlidir.
Son üç ayda Azərbaycanın dövlət borcu 300 milyon azalıb. 2025-ci il iyulun 1-də bu rəqəm 25 milyard 695 milyon manat olmuşdu.
Bu il Azərbaycanın dövlət borcu azalsa da, elə rəsmi hesabatlarda onun qarşıdakı üç ildə artacağı proqnozlaşdırılır. Halbuki, bir neçə il öncə rəsmilər çıxışlarında, bir qayda olaraq, vurğulayırdılar ki, hökumətin qarşısına qoyduğu əsas məqsədlərdən biri dövlət borcunu azaltmaqdır.
Dünyada şəkər kəskin ucuzlaşır, amma Azərbaycanda...
Son aylar dünyada şəkərin qiymətində baş verən kəskin ucuzlaşma Azərbaycanda bir qədər ləng gedir.
Hazırda paytaxt Bakıdakı marketlərdə qənd ortalama 2 manat 10 qəpiyə, şəkər tozu isə 1 manat 49 qəpiyə satılır.
Son aylar şəkər tozunun qiymətində, cüzi də olsa, ucuzlaşma var. Avqustda 1 kiloqram şəkər tozu 1 manat 59 qəpik olub. Bu, təqribən 6 faiz ucuzlaşma deməkdir.
Əvəzində dünyada hazırda şəkərin qiyməti son illərin minimum səviyyəsinə -bir funt (0.45 kq) üçün 14.48 sentə (25 qəpik) enib. Şəkərin qiymətinin son bir ayda 12.04, son bir ildə isə 34.22 faiz düşdüyü bildirilir.
Ekspertlərə görə, bu azalma son yeddi ayda davam edən təzyiqlərin növbəti mərhələsidir və əsas səbəblərdən biri Braziliyada şəkər istehsalının artmasıdır.
Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, son bir ildə Azərbaycanda da şəkər, qənd istehsalı (21.6 faiz) artıb.
Bəs onda şəkər nədən dünyada Azərbaycanla müqayisədə daha çox ucuzlaşıb?
Səbəblər...
Bütün bunlara Azərbaycanda şəkər istehsalçılarının və rəsmi qurumların münasibətini almaq mümkün olmayıb. Amma bəlli olur ki, son bir ildə Azərbaycandan şəkər ixracı artıb. Bu ilin ilk doqquz ayında Azərbaycandan 46.7 milyon dollar həcmində 65 min 213 ton şəkər ixrac edilib. Rəsmi məlumatlara görə, şəkər ixracı ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə dəyər ifadəsi ilə 46.8 faiz, miqdar ifadəsi ilə isə 56.8 faiz çoxdur.
Bu ilin ilk doqquz ayının nəticələrinə görə, Azərbaycanın xaricə satdığı şəkərin orta ixrac qiyməti 1 manat 22 qəpik təşkil edib.
Müstəqil iqtisadçılar deyir ki, Azərbaycanda məhsulların maya dəyəri baha başa gəlir. Üstəlik, onların fikrincə, ölkədə tam rəqabətə cavab verən şərait hökm sürmür, ona görə də dünya bazarında bəzən baş verən müsbət tendensiyalar Azərbaycanda özünü göstərmir.
Müstəqil iqtisadçılar xatırladırlar ki, Azərbaycanın hökumət rəsmiləri, bir qayda olaraq, inflyasiyanı əsasən idxal amili ilə izah edirlər. Onların vurğulamasına görə, şəkərin qiymətində dəyişikliklər rəsmilərin arqumenti ilə ziddiyyət təşkil edir.
'Əhali borcla evinə əşya alır, təhsilhaqqı ödəyir və ya səyahət edir'
Azərbaycanda istehlak kreditlərinin həcimi son bir ildə artıb. Bu barədə Mərkəzi Bankın bu gün, oktyabrın 28-də açıqlanan bülletenində məlumat yer alır.
Kredit portfeli son bir ayda 2 faiz və ya 571.4 mln. manat artaraq 29 mlrd. 276.3 mln. manat olub. Onların 53.1 faizi biznes, 31.4 faizi istehlak, 15.5 faizi isə ipoteka kreditlərinin payına düşüb. Bir il əvvəl ilə müqayisədə isə kredit portfelində artım daha yüksəkdir. (9.6 faiz)
2025-ci il oktyabrın 1-nə Azərbaycanda vaxtı keçmiş kreditlərin məbləği 528.1 milyon manat təşkil edib. Bu göstərici cari ilin əvvəli ilə müqayisədə 17.6 faiz və ya 79 milyon manat çoxdur.
Ölkədə problemli kreditlərin məbləği son bir ildə isə 10 faiz və ya 48.1 milyon manat artıb.
Amma problemli kreditlərin son bir ayda həcmində cüzi də olsa, azalma var. Avqustun sonunda bu rəqəm 530.9 milyon manata çatmışdı.
Xatırlatma
Müstəqil iqtisadçılar kredit portfelində istehlak kreditlərinin artmasına mənfi yanaşırlar. Onların vurğulamasına görə, bu o deməkdir ki, vətəndaş bankdan faizlə götürdüyü pulu müəyyən qədər biznesə yox, məişət avadanlıqlarının alınmasına xərcləyir. Bu, həm də, onların fikrincə, əhalinin güzəranın o qədər də xoş keçmədiyinin göstəricidir: "Yəni borcla evinə əşya alır, təhsilhaqqı ödəyir və ya səyahət edir".
Avropa ravvinlərinin Bakı konfransı təhlükəsizliklə bağlı ləğv edilib
Avropa Ravvinləri Konfransının gələn həftə Bakıda keçirilməsi planlaşdırılan qurultayı təxirə salınıb. Bu haqda "The Jerusalem Post" yazır.
Tədbirin ləğvi təhlükəsizlik səbəbləri ilə izah olunur.
Avropa Ravvinləri Konfransı bildirir ki, tədbir 3-6 noyabr tarixlərində keçirilməli idi. Qurultayda din azadlığı, Avropada antisemitizm və "İbrahim sazişləri" müzakirə olunacaqdı.
"Ynet" yazır ki, qurultaya 600-dək iştirakçının, o cümlədən Avropa, İsrail, ABŞ və digər ölkələrdən ravvinlərin, dini liderlərin, siyasi və ictimai xadimlərin qatılacağı gözlənilirdi.
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi, hələlik, bu xəbəri şərh etməyib.
"İbrahim sazişləri" ərəb ölkələrinin İsraillə münasibətlərini normallaşdırmağı nəzərdə tutur. ABŞ rəsmiləri Azərbaycanın da bu sazişə qoşula biləcəyini istisna etməyiblər.
Bu ilin Avropa Ravvinləri Konfransının Sarayevoda planlaşdırılan konfransı yerli ictimaiyyətin kəskin reaksiyasından sonra təxirə salınmışdı. Avropa Komissiyası bu addımı pisləmişdi.
2023-cü ilin oktyabrında ABŞ və Aİ-nin terrorçu saydığı HƏMAS-ın İsrailə hücumu, 1200 nəfəri öldürməsi, 250 nəfəri girov götürməsindən sonra İsrail Qəzzada hərbi əməliyyatlara başlayıb. Artıq iki həftədir ABŞ prezidenti Donald Trampın təşəbbüsü ilə Qəzzada atəşkəs əldə olunub, HƏMAS sağ qalan girovları, İsrail isə fələstinli məhbusları azad edib.
İsrailin Qəzzada apardığı dağıdıcı müharibə dünyanın müxtəlif yerlərində etirazlara səbəb olub.
